Ciepło nadeszło – pamiętajmy o kleszczach?

Wiosenne i letnie promienie słońca sprzyjają wędrówkom po łonie natury i biwakowaniu ale na tę porę roku przypada również czas największej aktywności kleszczy.

Może cię dopaść nie tylko w lesie ale równie dobrze w znanym tobie miejskim parku czy skwerze, wszędzie tam, gdzie występuje roślinność i jest wilgotno.

Ten mały pasożyt bywa bardzo groźny, bo przenosi niebezpieczne dla twojego zdrowia bakterie i wirusy.

Najbardziej rozpowszechnionym w Polsce gatunkiem kleszcza jest kleszcz pospolity. Ulubionymi siedliskami tych pasożytniczych roztoczy, żywiących się krwią ssaków (także człowieka), ptaków i gadów, są ciepłe i wilgotne obszary porośnięte roślinnością do 1,5 m wysokości, zwłaszcza pogranicza lasów, łąki oraz zarośla nad brzegami jezior i rzek.

Kleszcze podczas cyklu rozwojowego przeobrażają się od najmniejszego stadium – larwy, poprzez nimfę wielkości ziarnka maku (posiadającą 8 odnóży) do postaci dorosłej wielkości główki szpilki (posiadającej 6 odnóży).

Każda postać rozwojowa kleszcza potrzebuje do dalszego przeobrażania posiłku z krwi, po którym pęcznieje i się powiększa. W Polsce kleszcze zaczynają żerować wczesną wiosną (marzec/kwiecień) i są aktywne aż do późnej jesieni (listopad). Najbardziej agresywnie żerują nimfy późną wiosną i wczesnym latem (od maja do początku sierpnia). Drugi szczyt aktywności kleszczy, postaci dorosłych, przypada na wrzesień.

Groźny pasożyt

W ślinie kleszcza mogą znajdować się bakterie i wirusy, które owady te przenoszą między sobą w różnych stadiach rozwojowych, np. z samicy na jajo. Wtedy jego ukąszenie jest początkiem groźnej choroby. Jeśli kleszcz jest zarażony, grozi ci wtedy:

• Borelioza czyli krętkownica kleszczowa.

  To infekcja bakteryjna. Wywołują ją bakterie zwane krętkami Borrelia, szacuje się, że ich nosicielem może być co piąty kleszcz. Charakterystycznym objawem pierwszego etapu rozwoju boreliozy jest tzw. rumień wędrujący. Na początku ma on powierzchnię ok. 2 cm. W miarę upływu czasu rozszerza się pierścieniowo, w końcu blednie pośrodku i zanika. Zanik rumienia nie oznacza jednak zawsze końca choroby. Dlatego w razie jego wystąpienia należy natychmiast skontaktować się z lekarzem dermatologiem.

  Drugą fazę choroby charakteryzuje rozwój objawów skórnych oraz ostre zmiany zapalne narządów, w tym stawów, serca, ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Trzeci etap boreliozy może trwać od roku do kilkunastu lat od zakażenia. Występują wówczas przewlekłe zmiany skórne, ciężkie zmiany zapalne stawów, a także zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych. Nierozpoznana i nieleczona borelioza zagraża licznymi niebezpiecznymi powikłaniami. Kobietom w ciąży grozi nawet poronieniem i uszkodzeniem płodu.

  Kleszczowe zapalenie mózgu zwane letnim zapaleniem opon mózgowych. To choroba wirusowa. Objawy pojawiają się dopiero po kilku dniach od ugryzienia. Możesz czuć się tak, jak w czasie grypy. Przez kilka dni będziesz mieć niewielką gorączkę, potem temperatura podskoczy ci powyżej 38⁰C i męczyć cię będą silne bóle głowy oraz wymioty. Pojawi się sztywność karku, jak przy boreliozie.

  Na leczenie musisz iść do szpitala, bo tylko tam zastosują m.in. bierne uodpornienie, które polega na podaniu przeciwciał niszczących wirusa, czyli tzw. immunoglobulin. Choroba nieleczona może doprowadzić do uszkodzeń mózgu. Niestety, mimo wyzdrowienia często pojawiają się powikłania w postaci chorób neurologicznych albo psychicznych, na przykład padaczki
  
  

Jak postępować z kleszczem?

Natychmiast należy go usunąć! Najlepiej zrobić to pęsetą. Ostrożnie chwyć nią wystającą część kleszcza przy samej skórze i okręć wokół jego własnej osi w stronę przeciwną do ruchu wskazówek zegara. Wyjmij go w całości, bo w przeciwnym razie wstrzyknie ci jeszcze więcej śliny z zarazkami. Nie wolno smarować kleszcza tłuszczem, ponieważ wówczas dusi się on i zwiększa wydzielanie śliny, w której mogą występować zarazki. Rankę należy przemyć spirytusem. W razie trudności pomoc znajdziesz na pogotowiu.

Zapobieganie

W zapobieganiu zakażeniu istotne jest osłanianie ciała. Obowiązkowe są długie, dopasowane na dole spodnie (nawet podczas upału), solidne buty, koszula z długim rękawem i zapinanymi mankietami oraz kołnierzem, który chroni kark. Nie zapomnij o kapeluszu lub czapce. Posmaruj odkrytą skórę specjalnym preparatem odstraszającym kleszcze, np. Mugga lub Autan.

.

.

Ecoportal.com.pl,  Julian Z. Pankiewicz

.