Utylizacja baterii i świetlówek zawierających rtęć
Głównym składnikiem ogniw baterii i akumulatorów są najbardziej toksyczne metale ciężkie: ołów, rtęć, kobalt, nikiel.
Te właśnie pierwiastki ze zużytych i niezabezpieczonych baterii dostają się do środowiska, wód powierzchniowych, powietrza i gleby, skąd wchodzą w łańcuchy pokarmowe, a więc dostają się do organizmów człowieka, roślin, zwierząt.
Pierwiastki te są wybitnie kancerogenne. Dlatego baterie wymagają innego traktowania niż inne odpady.
Technologie unieszkodliwiania wyeksploatowanych baterii zawierających rtęć
Skuteczny proces utylizacji wyeksploatowanych świetlówek i baterii stosuje się m.in. w Japonii i Szwecji.
Opisana poniżej technologia odzysku rtęci i innych surowców wtórnych została opracowana przez Japońskie Centrum Oczyszczania (CJC), utworzone w 1975 roku jako niedochodowa fundacja. Opracowana technologia została już wdrożona w 1985 roku w Stomuko na Hokkaido. Całe przedsięwzięcie jest dotowane przez rząd. Zakład przerabia 20 Mg/dobę, tj. 6 tyś. Mg odpadów rocznie.
Proces technologiczny składa się z trzech faz (ciągów produkcyjnych), a mianowicie:
-
przerobu wstępnego, obejmującego sortowanie i rozdrabnianie baterii lub świetlówek
-
przerobu właściwego, tzn. termicznego wyżarzania rtęci, kondensacji, skraplania i unieszkodliwiania ścieków
-
przerobu końcowego, obejmującego rozdrabnianie żużla oraz odzysk żelaza i cynku.
Wstępna obróbka obejmuje zespół sortujący, który umożliwia sortowanie różnych suchych ogniw w zależności od ich kształtu, masy, rozmiaru. Baterie są dzielone na pięć rodzajów: według kształtu i rozmiaru.
Termiczny przerób odbywa się w obrotowym piecu do wyżarzania i piecu dopalającym. W obrotowym piecu we wstępnym procesie wyżarzania jest uwalniana rtęć, następnie w komorze spalania typu LPG, w temperaturze od 600 do 800°C, uwalnia się rtęć związana w różnych połączeniach. Gazy i pary są kierowane do procesu kondensacji rtęci i jej ewentualnych połączeń. Pozostałość jest przesyłana do pieca dopalającego, w którym, po dopaleniu, całość zostaje oziębiona i odparowana bez pobierania ciepła.
Produktami końcowymi są odzyskiwane metale: rtęć, cynk i żelazo, natomiast pozostałości w postaci szlamów są unieszkodliwiane. Celem procesu jest przerób różnorodnych odpadów zawierających rtęć, stosownie do ich gatunku, kształtu, jakości i innych charakterystycznych cech.
W Szwecji w latach 80 – tych opracowano technologię unieszkodliwiania wyeksploatowanych świetlówek, z jednoczesnym ponownym wykorzystaniem szklanych rur i rtęci do wytwarzania nowych świetlówek, a także wykorzystaniem metali kolorowych. Ten system pozwala na ponowne zagospodarowanie wszystkich odzyskanych składników.
W Polsce utylizacją świetlówek rtęciowych zajmuje się kilka firm, a m.in.:
-
PPHU "Abba – Ekomed" Sp. z o.o. w Toruniu;
-
"Mercury" SA w Warszawie;
-
"Utimer" Sp. z o.o. w Warszawie;
-
"Hydrobudowa – Śląsk" SA w Mikołowie;
Ecoportal.pl
Zobacz też
