Indywidualna działalność – samozatrudnienie czy spółka?
Założenie firmy nie jest aż tak trudne, jak się powszechnie sądzi. Trzeba wypełnić kilka papierków, odwiedzić urzędy, skompletować NIP, REGON itd. Pewną trudność może jednak sprawić wybór formy, w jakiej będzie funkcjonowała firma. To jedna z najważniejszych decyzji w całym procesie otwierania własnego biznesu.
Wzory umów |
Od formy organizacyjno-prawnej zależy m.in. jaki będziemy mieli wpływ na podejmowane decyzje, jaka ciążyć będzie na nas odpowiedzialność, jak podzielone zostaną zyski i wreszcie – jaki zapłacimy podatek.
Na początek trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, czy będziemy działać sami, czy może razem ze wspólnikiem?
Obie opcje mają swoje wady i zalety. Wspólnik może wnieść do spółki kapitał, kompetencje i własną pracę, ale w zamian za to trzeba liczyć się z jego zdaniem, z oddaniem mu części zysku czy współodpowiedzialnością za jego poczynania.
Najprostszymi formami działania w pojedynkę oraz w większej grupie są odpowiednio: indywidualna działalność gospodarcza, tzw. Samozatrudnienie lub Spółka cywilna.
Indywidualna działalność gospodarcza jest najprostszą i najtańszą formą prowadzenia działalności.
Indywidualna działalność gospodarcza
Zalety |
Wady |
Niskie koszty założenia i prowadzenia działalności |
Za zobowiązania odpowiada się całym swoim majątkiem |
Krótki czas i stosunkowa łatwość w założeniu / likwidacji firmy |
Działalność raczej w mniejszym rozmiarze |
Możliwe wszystkie formy opodatkowania w zależności od działalności |
Konieczność opłacania składek ZUS bez względu na dochody |
Przepisy
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz.1807) oraz
Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. z 1999 r. Nr 101, poz. 1178 z późn .zm.):
-
art. 7 – 7i – do dnia 31 grudnia 2006 roku
Definicja
Działalność gospodarcza
Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność:
-
wytwórcza
-
budowlana
-
handlowa
-
usługowa oraz
-
poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także
-
działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły
Przedsiębiorca
Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.
Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Mikroprzedsiębiorca
Za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
-
zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
-
osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Mały przedsiębiorca
Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
-
zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz
-
osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.
Średni przedsiębiorca
Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
-
zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz
-
osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.
Ograniczenia
Niektóre rodzaje działalności gospodarczej wymagają uzyskania koncesji bądź wpisu w rejestrze działalności regulowanej.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej ustanawia wymóg uzyskania koncesji w następujących dziedzinach:
-
poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych
-
wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym
-
wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią
-
ochrony osób i mienia
-
rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych
-
przewozów lotniczych.
Szczegółowy zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu określają przepisy odrębnych ustaw.
Jeżeli przepis odrębnej ustawy stanowi, że dany rodzaj działalności jest działalnością regulowaną w rozumieniu niniejszej ustawy, przedsiębiorca może wykonywać tę działalność, jeżeli spełnia szczególne warunki określone przepisami tej odrębnej ustawy i po uzyskaniu wpisu w rejestrze działalności regulowanej.
Należy zaznaczyć, iż wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie określonym w niektórych przepisach wymaga uprzedniego uzyskania zezwolenia. Więcej szczegółów szukaj w art. 75 i nast. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Obowiązki przedsiębiorcy
Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska.
Jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby działalność gospodarcza była wykonywana bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień zawodowych.
Przedsiębiorca wprowadzający towar do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany do zamieszczenia na towarze, jego opakowaniu, etykiecie lub instrukcji informacji w języku polskim zawierających:
-
firmę przedsiębiorcy i jego adres,
-
nazwę towaru,
-
inne oznaczenia i informacje wymagane na podstawie odrębnych przepisów.
Jeżeli przedsiębiorca oferuje towary lub usługi w sprzedaży bezpośredniej lub sprzedaży na odległość za pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci teleinformatycznych lub druków bezadresowych, jest on obowiązany do podania w ofercie co najmniej następujących danych:
-
firmy przedsiębiorcy
-
numeru identyfikacji podatkowej (NIP)
-
siedziby i adresu przedsiębiorcy.
Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku gdy:
-
stroną transakcji, z której wynika płatność jest inny przedsiębiorca oraz
-
jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.