Odwołanie pracownika z urlopu

Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wówczas, gdy jego obecności w firmie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczęcia urlopu.

Pytanie:

Pracownik chciałby w lipcu wyjechać na wczasy za granicę. Poprosił mnie o 3 tygodnie urlopu wypoczynkowego. W lipcu planujemy jednak podpisanie dużego kontraktu, którego wykonanie oparte jest w znacznym stopniu na wiedzy tego pracownika.

Zastanawiam się, czy wyrazić zgodę na urlop z możliwością wezwania pracownika w sytuacji, gdy projekt ten zacznie funkcjonować podczas jego urlopu. Czy takie rozwiązanie jest możliwe? Czy mam prawo wymagać pisemnej zgody od pracownika i pod tym warunkiem umożliwić mu skorzystanie z lipcowego wypoczynku? Jakie koszty powrotu pracownika do pracy przed końcem urlopu musiałbym wziąć pod uwagę?

Odpowiedź:

W obecnie obowiązującym stanie prawnym pracodawca nie ma możliwości wyrażenia zgody na urlop z klauzulą przewidującą dopuszczalność wezwania pracownika w sytuacji, gdy planowany przez pracodawcę proces produkcji (np.: negocjowanie, podpisanie i realizacja znaczącego dla firmy kontraktu) zacznie funkcjonować podczas wykorzystywania przez pracownika urlopu. Taka asekuracja ze strony pracodawcy nie jest dopuszczalna. Przy przyjęciu bowiem takiego rozwiązania pracownik nie miałby zapewnionej gwarancji wypoczynku.

Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wówczas, gdy jego obecności w firmie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczęcia urlopu (art. 167 kp.). Kodeks pracy nie precyzuje, jakie przyczyny mogą uzasadniać takie odwołanie. Nakazuje jednak, aby przyczyny te nie były znane pracodawcy w chwili, kiedy pracownik rozpoczął urlop. Kodeks gwarantuje również, iż w przypadku odwołania pracownika z urlopu pracodawca jest zobowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu.

W opisanej sytuacji pracodawca posiada wiedzę o przyczynach stanowiących podstawę odwołania pracownika z urlopu jeszcze przed jego udzieleniem. A zatem możliwość odwołania pracownika z udzielonego mu przez pracodawcę urlopu nie jest w tym przypadku dopuszczalna.

Można przesunąć termin urlopu

W przedstawionej sytuacji pracodawca może zatem przesunąć uzgodniony wcześniej z pracownikiem termin udzielenia urlopu wypoczynkowego. Należy bowiem zauważyć, iż pracownik zgłasza pracodawcy wniosek o wykorzystanie urlopu wypoczynkowego, pracodawca zaś podejmuje decyzję o jego udzieleniu, zgodnie zaś z przywoływanymi już przepisami art. 164 kp przesunięcie terminu urlopu wypoczynkowego jest dopuszczalne z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy, jak miałoby to miejsce w opisanej sytuacji.

Plan urlopów

Kodeks pracy zawiera zasadę, iż pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego (art. 152 kp). Urlop wypoczynkowy powinien być udzielany pracownikowi przez pracodawcę zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Planem urlopów nie obejmuje się jedynie części urlopu udzielanego na żądanie pracownika. Pracodawca nie ustala planu urlopów, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to zgodę; dotyczy to także pracodawcy, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa. W takim przypadku pracodawca ustala termin urlopu po porozumieniu z pracownikiem; uzgodnienia nie wymaga część urlopu udzielanego na żądanie pracownika.

Kodeks pracy gwarantuje również, iż przesunięcie terminu urlopu może nastąpić zarówno na wniosek pracownika, jak i pracodawcy. Przesunięcie terminu urlopu wypoczynkowego z inicjatywy pracodawcy jest dopuszczalne z powodu szczególnych jego potrzeb, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy (art. 164 kp).