Budownictwo energooszczędne – pytania do eksperta
Pod koniec kwietnia br., podczas festynu związanego z obchodami Światowego Dnia Ziemi, przedstawiciele Instytutu na rzecz Ekorozwoju zbierali pytania na temat budownictwa energooszczędnego skierowane do ekspertów projektu edukacyjnego „Energooszczędne 4 kąty”.
Pytania dotyczyły między innymi samowystarczalności energetycznej, termomodernizacji czy mikrokogeneracji. Zainteresowanie wzbudziły również kwestie biobudownictwa, źródeł dofinansowaniabudowy domów energooszczędnych oraz ich estetyka. Zapraszamy do zapoznania się z pełnym materiałem w tekście Budownictwo energooszczędne – pytania do eksperta. Poniżej przedstawiamy Państwu wybrane pytania i odpowiedzi.
Czy jest możliwa samowystarczalność energetyczna budynku i jak można ją osiągnąć?
Współczesne technologie budowlane pozwalają na wykonanie obiektu samowystarczalnego energetycznie zarówno pod względem zapotrzebowania na energię cieplną i elektryczną. Można nawet zbudować dom plus energetyczny i nadwyżki energii sprzedawać do sieci elektroenergetycznej. Energię elektryczną w domu uzyskuje się z wiatraków, paneli fotowoltaicznych. Energię cieplną niezbędną do ogrzewania lub przygotowania c.w.u. generują kolektory słoneczne. Samowystarczalność energetyczną naszego budynku możemy uzyskać poprzez działania w trzech kierunkach: po pierwsze – minimalizując zapotrzebowanie na ciepło dzięki odpowiednio wykonanej konstrukcji budynku; po drugie – ograniczając zapotrzebowanie na c.w.u. na skutek zastosowania energooszczędnych instalacji; po trzecie – redukując zapotrzebowanie na energię elektryczną w następstwie zastosowania energooszczędnych urządzeń oraz wykorzystania energii odnawialnej np. do zasilania pomp ciepła. Problem dotyczy jedynie opłacalności takich rozwiązań w warunkach polskich – nie są one masowe, więc ich koszt jest duży (około 30% wyższy niż w przypadku budynku wzniesionego według obowiązujących przepisów). Okresy zwrotu nakładów sięgają 20 lat. Na szczęście standardy budowlane w Polsce ulegają zaostrzeniu, a równocześnie pojawiają się programy (np. NFOŚiGW), w ramach których można zdobyć dofinansowanie inwestycji w energooszczędne domy i instalacje prosumenckie.
Na czym polega biobudownictwo i jakie są perspektywy jego rozwoju w Polsce?
Głównym celem ekologicznego budownictwa jest zmniejszenie wpływu wywieranego na zdrowie człowieka oraz otaczające środowisko naturalne. Biobudownictwo opiera się na wyborze zdrowych materiałów i energooszczędności. Wykorzystuje energię odnawialną, obejmuje racjonalną eksploatację budynków oraz dużą trwałość materiałów i obiektów budowlanych. Istotna jest również redukcja ilości powstających odpadów, zarówno w fazie budowy, jak i eksploatacji obiektów, oraz ograniczenie wodo- i materiałochłonności. Obecnie w Polsce następuje powolny rozwój tego typu budownictwa. Powstają energooszczędne domy z lokalnych surowców naturalnych (glina, drewno), wyposażone w systemy wykorzystania wody szarej i deszczówki. Wciąż jednak budownictwa ekologicznego jest w Polsce bardzo mało, gdyż nadal odrabiamy zaległości z czasów PRL. Brakuje około 2 mln mieszkań, więc przede wszystkim chcemy mieć dom lub mieszkanie, a dopiero potem zastanawiamy się nad jakością życia w nowym lokum. Dlatego inwestorzy za główne kryterium zakupu domu lub mieszkania przyjmują jego cenę w konkretnej lokalizacji, a nie koszty eksploatacyjne. Kwestie ekologii pozostają na szarym końcu wśród przesłanek dotyczących wyboru nowego miejsca zamieszkania przez Polaków. A szkoda.
Gdzie w Polsce i na jakich warunkach można znaleźć dofinansowanie do budowy domów energooszczędnych?
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uruchomił dotacje do budownictwa energooszczędnego. Są one przeznaczone tylko dla osób fizycznych, budujących dom jednorodzinny (także tzw. systemem gospodarczym) oraz kupujących dom lub mieszkanie od dewelopera, w tym również od spółdzielni mieszkaniowej. Można otrzymać 50 tys. zł na budowę domu pasywnego (NF15 o zapotrzebowaniu na energię użytkową do ogrzewania równym 15 kWh/m2/rok), 30 tys. zł do domu energooszczędnego (NF40 o zapotrzebowaniu na energię użytkową do ogrzewania równym 40 kWh/m2/rok), 16 tys. zł do zakupu mieszkania w budynku pasywnym i 11 tys. zł – w energooszczędnym. Aby otrzymać taką dotację, trzeba spełnić kilka warunków, m.in. wziąć kredyt na budowę domu lub zakup mieszkania, zamówić projekt domu według wytycznych technicznych opisanych na stronie internetowej NFOŚiGW, zatrudnić weryfikatorów itd. Wszelkie formalności należy uregulować przy pomocy oddziałów banków, które podpisały stosowne umowy z NFOŚiGW. Więcej informacji na temat programu można znaleźć na stronie.
Inny rodzaj pomocy oferują Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW), udzielając dotacji lub preferencyjnych kredytów na inwestycje zmniejszające zużycie energii w budynkach. WFOŚiGW w Warszawie udziela preferencyjnych kredytów na ocieplenie ścian, zakup oraz montaż rekuperatorów. Wiele innych wojewódzkich funduszy ochrony środowiska dofinansowuje zakup i montaż urządzeń, które często towarzyszą budynkom energooszczędnym: pomp ciepła, kolektorów słonecznych czy ogniw fotowoltaicznych.
