Czynniki przyrodnicze wpływające na naturalne podmakanie
Spośród zjawisk klimatycznych największy wpływ na kształtowanie się stosunków wodnych w gruncie maja: opady atmosferyczne oraz temperatura i wilgotność powietrza.
Długotrwałe i intensywne opady deszczowe w okresie niskich temperatur powietrza i dużej jego wilgotności w znacznej mierze wsiąkają w grunt, powodując wzrost zasobów wody podziemnej, a zatem jej stanów.
Natomiast wysokie temperatury i mała wilgotność powietrza sprzyjają silnemu parowaniu terenowemu; przy braku odpowiedniej ilości opadów powodują obniżenie się poziomu wody gruntowej, szczególnie zaskórnej i zawieszonej. W okresach wysokich stanów może dochodzić di podmoknięcia, a nawet zabagnienia znacznych terenów, które w innych okresach nie wykazują nadmiernego nawodnienia.
Daje się to zauważyć przede wszystkim tam, gdzie ukształtowanie powierzchni nie sprzyja należytemu spływowi powierzchniowemu wód opadowych, a grunt wykazuje małą wodoprzepuszczalność.
Ukształtowanie powierzchni terenu ma decydujący wpływ na lokalne stosunki wodne w gruncie.
W terenie falistym wody podziemne, które w miejscach wyniosłości terenowych zalegają na odpowiedniej głębokości, mogą w obrębie zagłębień i kotlin podtapiać wznoszone tam obiekty, a nawet występować na powierzchnię.
Niekiedy przyczyną podtapiania, a nawet zabagniania terenów dolinnych są tzw. wargi nadbrzeżne powstające na skutek zarastania i odkładania namułów pochodzących z czyszczenia koryta rzeki.
Wargi te uniemożliwiają spływ wód deszczowych i roztopowych, a także powodziowych, wsiąkających w tych warunkach w podłoże doliny.
Sieć hydrograficzna Sieć strumieni, rzek, jezior itd. stanowi zazwyczaj naturalny układ drenujący utrzymujący poziomy wody gruntowej na znacznej głębokości.
Toteż w rejonach, gdzie sieć hydrograficzna jest słabo rozwinięta, odpływ wody odziemnej jest utrudniony, co sprzyja utrzymywaniu się wysokich jej stanów. W pewnych warunkach nawet dobrze rozwinięta sieć hydrograficzna może przyczynić się do podmoknięcia, a nawet zabagnienia rozległych terenów dolinnych.
Na przykład rzeki i potoki o niskich brzegach, zamulone, zarośnięte, meandrujące, pełne rozlewisk i starorzeczy, zamiast być naturalnymi odbiornikami wód podziemnych są źródłem infiltracji wody powierzchniowej do gruntu.
Podobnie w czasie wezbrań rzek czy jezior lub przepływów morza rozległe nieraz tereny nadbrzeżne mogą być okresowo podtapiane, a nawet zabagniane.
Budowa geologiczna i warunki hydrogeologiczne Jednym z najczęstszych powodów nadmiernie wysokiego stanu wód podziemnych jest niekorzystne ukształtowanie nieprzepuszczalnego podłoża, a przede wszystkim jego płytkie zaleganie oraz mała przepuszczalność gruntu.
Zabagnianie terenu powodują niekiedy wody naporowe przenikające do warstw powierzchniowych gruntu albo przez okna hydrogeologiczne powstałe z rozmycia lub wyklinowania się nieprzepuszczalnego stropu, albo szczelinami uskokowymi, w końcu przez bezpośredni kontakt, a nawet przez miejsca, gdzie przykrywająca warstwa nieprzepuszczalna zostaje osłabiona lub przebita w czasie wykonywania głębokich wykopów pod fundamenty.
www.Ecoportal.com.pl, dr inż. Julian Z. Pankiewicz