Formy prowadzenia działalność – Spółki
Spółka cywilna
Jest to umowa zawarta przez co najmniej dwie osoby, na mocy której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. Prosta forma organizacji działalności gospodarczej oparta na wzajemnym zaufaniu wspólników.
|
Zalety |
Wady |
|
Każdy ze wspólników ma wpływ na podejmowanie decyzji, prowadzenie i reprezentowanie spółki |
Wspólnicy odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki |
|
Swoboda w formułowaniu treści umowy spółki |
Działalność raczej małych rozmiarów |
|
Możliwe wszystkie formy opodatkowania |
Każdy ze wspólników musi rejestrować się osobno |
Przepisy
Umowę spółki regulują przepisy art. 860-875 kodeksu cywilnego
Definicje
Spółka cywilna jest umową, na mocy której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Umowa spółki powinna być stwierdzona pismem.
Wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług.
Domniemywa się, że wkłady wspólników mają jednakową wartość.
Wysokość kapitału
Nie ma wymagań
Odpowiedzialność
Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie.
Oznacza to, że za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę odpowiadają wszyscy wspólnicy swym majątkiem wspólnym (majątkiem spółki) oraz każdy ze wspólników z osobna majątkiem osobistym – bez żadnych ograniczeń.
Wierzyciel ma prawo wyboru, czy dla zaspokojenia swojej wierzytelności sięgnie do majątku spółki, czy też do indywidualnego majątku wspólnika. Może on także sięgnąć jednocześnie do majątku spółki i indywidualnych majątków wspólników.
Prowadzenie spraw i reprezentacja spółki
Każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki.
Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed zakończeniem takiej sprawy chociażby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna jest uchwała wspólników.
Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty.
W braku odmiennej umowy lub uchwały wspólników każdy wspólnik jest umocowany do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawomocniony do prowadzenia jej spraw.
Spółka jawna
Spółka jawna jest bardzo podobna do spółki cywilnej – nie posiada osobowości prawnej, tworzona jest zazwyczaj przez niewielką liczbę wspólników darzących się wzajemnie zaufaniem.
|
Zalety |
Wady |
|
Każdy ze wspólników może reprezentować spółkę, można też w umowie wyłączyć wspólnika z reprezentacji |
Wspólnicy odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki |
|
Swoboda w formułowaniu treści umowy spółki |
Nie posiada osobowości prawnej |
|
Nie ma określonych wymagań kapitałowych |
Przepisy
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych
Definicje
Spółka jawna jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową.
Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.
Wysokość kapitału
Nie ma wymagań
Nazwa
Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie "spółka jawna".
Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.j.”
Rejestracja
Krajowy Rejestr Sądowy
Odpowiedzialność
Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką.
Odpowiedzialność wspólnika ma charakter subsydiarny, oznacza to, że wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
Osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia.
Prowadzenie spraw i reprezentacja spółki
Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę. Prawo wspólnika do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki.
Prawa reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich.
Umowa spółki może przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowania spółki albo że jest uprawniony do jej reprezentowania tylko łącznie z innym wspólnikiem lub prokurentem.
Pozbawienie wspólnika prawa reprezentowania spółki może nastąpić wyłącznie z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.
Prowadzenie spraw spółki może być powierzone jednemu lub kilku wspólnikom bądź na mocy umowy spółki, bądź na podstawie późniejszej uchwały wspólników. Pozostali wspólnicy są wówczas wyłączeni od prowadzenia spraw spółki.
Spółka partnerska
Specyficzna forma służąca wyłącznie do wykonywania wolnych zawodów
|
Zalety |
Wady |
|
Ograniczenie odpowiedzialności za zobowiązania powstałe w wykonywaniu działalności przez innych partnerów |
Możliwość działalności spółki wyłącznie w zakresie wykonywania wolnego zawodu partnerów |
|
Brak określonych wymagań kapitałowych |
Konieczność sporządzenia statutu w postaci aktu notarialnego |
|
Nie jest wymagana tzw. "pełna księgowość" |
Przepisy
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych
Definicje
Spółką partnerską jest spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą.
Spółka może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej.
Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne uprawnione do wykonywania wolnych zawodów:
adwokata, aptekarza, architekta, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, księgowego, lekarza, lekarza stomatologa, lekarza weterynarza, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego.
Wykonywanie wolnego zawodu w spółce może być uzależnione od spełnienia dodatkowych wymagań przewidzianych w odrębnej ustawie.
Wysokość kapitału
Nie ma wymagań
Nazwa
Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie "i partner" bądź "i partnerzy" albo "spółka partnerska" oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce.
Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp. p.".
Firmy z oznaczeniem "i partner" bądź "i partnerzy" albo "spółka partnerska" oraz skrótu "sp. p." może używać tylko spółka partnerska.
Rejestracja
Krajowy Rejestr Sądowy
Spółka partnerska powstaje z chwilą wpisu do rejestru.
Odpowiedzialność
Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki.
Umowa spółki może przewidywać, że jeden albo większa liczba partnerów godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej.
Wszyscy partnerzy odpowiadają osobiście i solidarnie całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki nie związane z wykonywaniem wolnego zawodu, np. zaciągnięcie kredytu przez spółkę.
Prowadzenie spraw i reprezentacja spółki
Każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Pozbawienie partnera prawa reprezentowania spółki może nastąpić tylko z ważnych powodów uchwałą powziętą większością trzech czwartych głosów w obecności co najmniej dwóch trzecich ogólnej liczby partnerów. Umowa spółki może przewidywać surowsze wymogi powzięcia uchwały.
Pozbawienie partnera prawa reprezentowania spółki na staje się skuteczne z chwilą wpisu do rejestru.
Umowa spółki partnerskiej może przewidywać, że prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki powierza się zarządowi.
Spółka komandytowa
Korzystna forma współdziałania jednostek o zróżnicowanym kapitale, umożliwiająca wspólnikom dogodne ukształtowanie odpowiedzialności za zobowiązania spółki oraz za prowadzenie jej spraw.
|
Zalety |
Wady |
|
Ograniczenie odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania spółki tylko do wysokości sumy komandytowej |
Umowy spółki musi być sporządzona w formie aktu notarialnego |
|
Komandytariusze mogą działać w imieniu spółki wyłącznie jako pełnomocnicy |
Wyłącznie pełna księgowość (wysokie koszty) |
|
Nie ma określonych wymagań dot. sumy komandytowej |
Nie ma osobowości prawnej |
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych
Definicje
Spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.
Umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Wysokość kapitału
Nie ma wymagań
Nazwa
Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa".
Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp. k.".
Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem "spółka komandytowa". Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną.
Nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska lub firmy (nazwy) komandytariusza w firmie spółki komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.
Rejestracja
Krajowy Rejestr Sądowy
Odpowiedzialność
Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej.
Natomiast odpowiedzialność komplementariuszy jest nieograniczona, za zobowiązania spółki odpowiadają oni całym swoim majątkiem.
Prowadzenie spraw i reprezentacja spółki
Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki.
Komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik.
Jeżeli komandytariusz dokona w imieniu spółki czynności prawnej, nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia; dotyczy to także reprezentowania spółki przez komandytariusza, który nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres.
Spółka komandytowo-akcyjna
Odpowiednia forma dla przedsiębiorców, którzy zamierzają dokapitalizować swoją firmę, a obawiają się wrogiego przejęcia.
|
Zalety |
Wady |
|
Dla akcjonariusza – wyłączenie odpowiedzialności za zobowiązania spółki |
Wysoki minimalny kapitał zakładowy |
|
Możliwość pozyskiwania kapitału poprzez emisję akcji |
Wyłącznie pełna księgowość (wysokie koszty) |
|
Dla komplementariuszy – decydujący wpływ na działania spółki bez konieczności uczestniczenia w pokryciu kapitału zakładowego |
Konieczność sporządzenia statutu w postaci aktu notarialnego |
Przepisy
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych
Definicje
Spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.
Statut spółki komandytowo-akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego.
Wysokość kapitału
Kapitał zakładowy spółki komandytowo-akcyjnej powinien wynosić co najmniej 50.000 złotych.
Nazwa
Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowo-akcyjna".
Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "S.K.A.".
Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem "spółka komandytowo-akcyjna". Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną.
Nazwisko albo firma (nazwa) akcjonariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska albo firmy (nazwy) akcjonariusza w firmie spółki akcjonariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.
Rejestracja
Krajowy Rejestr Sądowy
Spółka komandytowo-akcyjna powstaje z chwilą wpisu do rejestru.
Odpowiedzialność
Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki.
Komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem.
Prowadzenie spraw i reprezentacja spółki
Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy statutu lub prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki.
Akcjonariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik.
Jeżeli akcjonariusz dokona czynności prawnej w imieniu spółki, nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia; dotyczy to także reprezentowania spółki przez akcjonariusza, który nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Popularna spółka kapitałowa, która może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym (chyba że ustawa stanowi inaczej)
|
Zalety |
Wady |
|
Wyłączenie odpowiedzialności wspólnika za zobowiązania spółki |
Wysoki minimalny kapitał zakładowy |
|
Możliwość pozyskania kapitału poprzez pozyskanie nowego wspólnika |
Kosztowna procedura rejestracyjna |
Przepisy
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. nr 94 poz. 1037 z 2000 r.)
Definicje
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością
Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Wysokość kapitału
Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 50.000 złotych.
Wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych.
Udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę przelewa się do kapitału zapasowego.
Nazwa
Firma spółki może być obrana dowolnie; powinna jednak zawierać dodatkowe oznaczenie "spółka z ograniczoną odpowiedzialnością".
Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "spółka z o.o." lub "sp. z o.o.".
Rejestracja
Krajowy Rejestr Sądowy
Wraz z zarejestrowaniem spółka nabywa ona osobowość prawną.
Odpowiedzialność
Za zobowiązania spółki z o.o. odpowiada spółka całym swoim majątkiem.
Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki, choć w określonych przepisami sytuacjach obejmowani są odpowiedzialnością,
I tak np. wspólnicy odpowiadają osobiście, całym majątkiem za zobowiązania podatkowe, w takiej części, w jakiej mają prawo uczestniczyć w podziale zysku.
Za zobowiązania spółki odpowiadać może również Zarząd.
Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.
Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.
Prowadzenie spraw i reprezentacja spółki
Spółkę reprezentuje oraz prowadzi jej sprawy Zarząd.
Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona.
Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Spółka akcyjna
Najbardziej złożona forma spółki handlowej, przeznaczoną do prowadzenia średnich i dużych przedsiębiorstw. Wymaga zaangażowania dużego kapitału.
|
Zalety |
Wady |
|
Możliwość pozyskiwania kapitału na rynku kapitałowym poprzez emisję akcji czy obligacji |
Wysoki minimalny kapitał zakładowy |
|
Brak odpowiedzialności akcjonariuszy za zobowiązania spółki |
Kosztowny, skomplikowany i czasochłonny proces rejestracji |
|
Łatwość kumulacji kapitału |
Brak wpływu na działalność spółki przez mniejszych udziałowców |
Przepisy
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych
Definicje
Zawiązać spółkę akcyjną może jedna albo więcej osób. Spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Statut spółki akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego.
Wysokość kapitału
Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 500.000 złotych.
Wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 grosz.
Nazwa
Firma spółki może być obrana dowolnie; powinna zawierać dodatkowe oznaczenie "spółka akcyjna".
Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "S.A.".
Rejestracja
Krajowy Rejestr Sądowy
Wraz z zarejestrowaniem spółka nabywa osobowość prawną.
Odpowiedzialność
Za zobowiązania spółki akcyjnej odpowiada spółka całym swoim majątkiem.
Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki.
Prowadzenie spraw i reprezentacja spółki
Spółkę reprezentuje oraz prowadzi jej sprawy Zarząd.
Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród akcjonariuszy lub spoza ich grona.
Członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza, chyba że statut spółki stanowi inaczej. Członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie.
