Korzyści dzięki sąsiedztwu elektrowni wiatrowych

Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej chce zwiększyć korzyści, jakie sąsiedzi farm wiatrowych czerpią dzięki temu, że w ich okolicy są instalacje wykorzystujące siłę wiatru. Program partycypacji społecznej zaproponowany przez PSEW zakłada dopłaty do rachunków za energię elektryczną, darowizny na rzecz gminy i jej mieszkańców oraz możliwość kupienia obligacji i udziałów w farmach wiatrowych.

Program byłby obowiązkowy dla wszystkich nowych farm wiatrowych o mocy ponad 5 MW. Możliwość skorzystania z zapisów byłaby również w przypadku istniejących instalacji.

– Dzięki elektrowniom wiatrowym i płaconym przez nie podatkom już dziś dynamicznie rozwija się wiele gmin oraz zwiększają się przychody budżetu państwa. Nasza propozycja partycypacji to wyjście naprzeciw oczekiwaniom społeczności lokalnych oraz uporządkowanie dotychczasowego systemu płatności na rzecz mieszkańców. Chcemy, by grono beneficjentów powstania elektrowni wiatrowych poszerzyło się i oprócz m.in. gmin, budżetu państwa oraz właścicieli dzierżawionych działek, dołączyły także do niego osoby zamieszkujące w dalszych okolicach elektrowni wiatrowych – powiedział Wojciech Cetnarski, prezes PSEW.

Na program partycypacji społecznej zaproponowany przez PSEW składa się kilka głównych punktów. Po pierwsze, właściciel nowej farmy wiatrowej o mocy ponad 5 MW będzie musiał przeznaczyć 1% przychodów ze sprzedaży energii elektrycznej na rzecz lokalnej społeczności. Będą to dopłaty do rachunków za energię elektryczną oraz dodatkowe świadczenia i dotacje na rzecz sołectw i gminy.

Szczegółowy program dopłat byłby uzgadniany razem z radami sołectw. Prawo dopłaty do rachunków za energię elektryczną będzie dotyczyło osób, które od co najmniej 12 miesięcy mieszkają w promieniu do 1 km od elektrowni wiatrowej. Dopłata wynosiłaby przynajmniej 20% iloczynu limitu zużycia energii elektrycznej oraz średniej ceny energii elektrycznej dla odbiorcy w gospodarstwie domowym.

PSEW proponuje, by roczny limit wynosił:
– 900 kWh dla jednoosobowego gospodarstwa domowego
– 1250 kWh dla gospodarstwa domowego składającego się z 2 do 4 osób
– 1500 kWh dla gospodarstwa domowego, w skład którego wchodzi co najmniej 5 osób
Osoby mieszkające w promieniu do 1 km od elektrowni wiatrowej dostawałyby taką dopłatę przez 15 lat od dnia, w którym decyzja o pozwoleniu na użytkowanie elektrowni stała się ostateczna.

Inwestor miałby też prawo przekazać darowizny celowe na potrzeby mieszkańców. Jeśli łączna kwota dopłat do energii elektrycznej oraz darowizn nie osiągnie wspomnianego 1% przychodów ze sprzedaży energii elektrycznej, różnica zostanie wpłacona do budżetu gminy.

Kolejnym punktem programu partycypacyjnego PSEW byłaby możliwość nabywania przez lokalną społeczność, mieszkającą w promieniu 4,5 km od turbiny wiatrowej, udziałów w nowej farmie wiatrowej. Obowiązek zaoferowania mieszkańcom i podmiotom zarejestrowanym w gminie udziałów w wysokości co najmniej 10% miałyby wszystkie nowe farmy o mocy powyżej 5 MW. Inwestorzy będą musieli zrobić to w ciągu 60 dni od otrzymania pozwolenia na użytkowanie, a cena za oferowane udziały byłaby taka sama jak w przypadku pozostałych inwestorów. W przypadku nieobjęcia całości udziałów przez mieszkańców prawo objęcia pozostałej części miałaby gmina.

Inwestorzy nowych elektrowni wiatrowych mieliby też obowiązek zaoferowania osobom mieszkającym przez przynajmniej rok w promieniu do 4,5 km od farmy wiatrowej obligacji w wysokości co najmniej 10% łącznych nakładów inwestycyjnych. Obligacje te byłyby wystawiane na 15 lat, a ich minimalne oprocentowanie to WIBOR + 1,5%.

Wszystkie propozycje przedstawione w ramach program partycypacyjnego PSEW byłyby obowiązkowe dla nowych farm wiatrowych o mocy ponad 5 MW oraz fakultatywne dla instalacji już istniejących. Wprowadzenie powyższych przepisów pozwoli stworzyć ramy prawne, które umożliwią nie tylko czerpanie dodatkowych korzyści przez społeczności lokalne, ale też sprawi, że będzie się to odbywało w sposób transparentny.

Podobne pakiety partycypacyjne z sukcesem sprawdzają się w innych krajach. W Danii ustawę dającą lokalnej społeczności prawo do udziału we własności elektrowni wiatrowej uchwalono już w 2008 roku. Program zakładający oferowanie udziałów w projektach wiatrowych powstał też na przykład w Wielkiej Brytanii.

Szczegóły polskiego programu partycypacyjnego zostały zaprezentowane podczas seminarium „Zrównoważony rozwój odnawialnych źródeł energii w gminach”, które 21 kwietnia odbyło się w Warszawie. Wydarzenie zorganizowało Stowarzyszenie Gmin Przyjaznych Energii Odnawialnej we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Energetyki Wiatrowej.

PSEW