Recykling baterii i akumulatorów
Akumulatory elektryczne i baterie galwaniczne, występujące w postaci wielko i małogabarytowej, należą do produktów, które po zużyciu stają się odpadami o charakterze niebezpiecznym dla środowiska i zdrowia ludzi.
Zbudowane z materiałów wysoko przetworzonych, zawierają substancje szkodliwe, takie jak ołów, kadm i rtęć. Gospodarka odpadowymi akumulatorami i bateriami jest szczególnie trudna ze względu na fakt występowania ich jako różnorodnych źródeł prądu w bardzo szerokim asortymencie urządzeń, używanych w bardzo wielu dziedzinach życia. Pociąga to za sobą szczególnie wysoki poziom rozproszenia miejsc powstawania odpadów, trudny do kontroli, właściwego gromadzenia odpadów i ich przetwarzania.
Zjawiskiem powszechnie znanym jest przenikanie zużytych baterii i akumulatorów, szczególnie małogabarytowych, do strumienia odpadów komunalnych i w rezultacie deponowanie ich na składowiskach komunalnych.
Efektem takiego postępowania jest ekstrakcja wielu substancji niebezpiecznych przez wody opadowe, filtrujące masę nagromadzonych odpadów, co pociąga za sobą przechodzenie zanieczyszczeń wraz z odciekami do gleby, wód powierzchniowych i podziemnych, powodując ich niebezpieczne skażenie. Z drugiej strony odpadowe baterie i akumulatory posiadają znaczą wartość surowcową. Poddane procesom odzysku stanowią znaczne zasoby chroniące naturalne złoża surowcowe.
Rosnąca świadomość ekologiczna ekologiczna oraz zastosowane uregulowania prawne zmierzają w kierunku poprawy stanu obecnego. Baterie i akumulatorki wszystkich rodzajów należy składać do specjalnie na nie przeznaczonych pojemników. Pojemniki takie znaleźć można w coraz większej ilości sklepów sprzedających baterie.
Aktualnie na rynku polskim funkcjonują trzy zasadnicze grupy chemicznych źródeł prądu, znajdujące zastosowanie prawie we wszystkich dziedzinach życia: akumulatory ołowiowe, akumulatory niklowo-kadmowe wielko i małogabarytowe, baterie pierwotne i pozostałe baterie wtórne.
Akumulatory ołowiowe służą przede wszystkim do: uruchamiania silników samochodowych, zasilania instalacji o napędzie elektrycznym (wózków akumulatorowych, transporterowych, podnośników itp.), zasilania awaryjnego instalacji elektrycznej i sygnalizacyjnej, podtrzymywania rządzeń stosowanych w telekomunikacji, górnictwie itp.
Wielkogabarytowe akumulatory niklowo-kadmowe, ze względu na dużą pojemność elektryczną oraz trwałość, używane są głównie jako źródło prądu stałego w górnictwie, telekomunikacji, kolejnictwie i w hutach. Akumulatory niklowo-kadmowe małogabarytowe były źródłem prądu stałego głównie w telefonach bezprzewodowych oraz w telefonach komórkowych wprowadzanych na rynek w latach 1995-2000. Ze względu na długi okres żywotności tych źródeł prądu w najbliższych latach będą one przechodzić do odpadów.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 roku w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. 2001 nr 112 poz. 1206) szczegółowo określa typy odpadów związanych ze źródłami prądu. Zaliczone są do nich: baterie i akumulatory ołowiowe, baterie i akumulatory niklowo-kadmowe, baterie zawierające rtęć, baterie alkaliczne, inne baterie i akumulatory, oraz selektywnie gromadzony elektrolit z baterii i akumulatorów.
Zużyte akumulatory ołowiowe poddawane są procesom technologicznym mającym na celu odzysk ołowiu i kwasu siarkowego. Technologia przeróbki akumulatorów niklowo-kadmowych polega na otwarciu akumulatora, usunięciu elektrolitu, części metalowych oraz wydzieleniu płyt żelazo-niklowych i żelazo-kadmowych. Płyty żelazo-niklowe są eksportowane. Elektrolit jest przekazywany do wykorzystania do neutralizacji roztworów kwaśnych. Części metalowe sprzedawane są jako złom stalowy.
Ze względu na fakt bardzo dużego rozproszenia miejsc powstawania zużytych akumulatorów i baterii najbardziej istotnym czynnikiem determinującym gospodarkę tymi odpadami jest ich odzysk z rynku. Na wzór państw wysoko uprzemysłowionych obowiązek ten, na mocy ustawy z dnia 11 maja 2001 r o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 639), nałożono na producentów i importerów tych wyrobów oraz podmiotów wprowadzających je na rynek.
Równocześnie ustawa wprowadza do praktyki gospodarczej nowe instrumenty usprawniające gospodarkę odpadami w postaci opłaty produktowej i depozytowej. Odnośnie akumulatorów ołowiowych wprowadzono obowiązek pobierania przy ich zakupie kaucji, która podlega zwrotowi w momencie dostarczenia zużytego akumulatora.
www.Ecoportal.com.pl
