Turystyka rekreacyjna, aktywna i specjalna

Turystyka rekreacyjna to przede wszystkim tradycyjna turystyka rekreacyjno-wypoczynkowa, wykorzystująca walory środowiska przyrodniczego: góry, lasy, wody powierzchniowe.

Turystyka aktywna to wszystkie formy wypoczynku wymagające wysiłku fizycznego – turystyka rowerowa, żeglarska, kajakowa, wspinaczkowa, jeździectwo, narciarstwo itd.

Turystyka aktywna należy do najdynamiczniej rozwijających się, która to tendencja powinna nadal utrzymywać się ze względu na swoje ścisłe powiązanie z występującymi na świecie trendami społecznymi (m.in. wzrost aktywności kierowania własnym życiem, dążenie do prowadzenia zdrowszego trybu życia i wzrost świadomości ekologicznej).

Do kategorii turystyki specjalistycznej zalicza się formy turystyki ukierunkowane na określony cel.

* Turystyka górska jest naturalną i najskuteczniejszą formą aktywności fizycznej. Jej uprawianie odpręża psychicznie, przyspiesza regenerację sił fizycznych i przeciwdziała procesom starzenia się. Jedną z cech charakterystycznych turystyki górskiej jest jej wielki związek z krajoznawstwem. Wycieczki górskie charakteryzują się tym, że bezpieczeństwo uczestników i właściwa realizacja programu wycieczki silniej dominują nad wszystkimi pozostałymi zagadnieniami.

Cechą charakterystyczną wycieczek górskich jest również to, że zagadnienia techniki przebywania trasy i metodyki prowadzenia wycieczki ściśle się ze sobą zazębiają i wzajemnie warunkują się.

* Narciarstwo stawia swym zwolennikom wysokie wymagania w porównaniu z cechami warunkującymi możliwość uzyskania poziomu turysty kwalifikowanego.

W szerokim spektrum uzdolnień i predyspozycji, szczególną rolę odgrywa sprawność fizyczna, przejawiająca się doskonałą koordynacją nerwowo-mięśniową i właściwym poziomem zintegrowania cech psychomotorycznych. Wynika to m.in. z konieczności opanowania umiejętności posługiwania się sprzętem w zróżnicowanych warunkach, jakie dla narciarza stanowi naturalne środowisko, tj. ukształtowanie terenu, pogoda, warunki śniegowe itp.

Jeśli chodzi o zasady ściśle związane z samym zjazdem, należy pamiętać, aby wybierać trasy o trudności dostosowanej do umiejętności, a także zachować odpowiednią prędkość. Jeżeli chcemy wznowić zjazd po zatrzymaniu się lub upadku, należy oglądnąć się za siebie, sprawdzając czy nie zajedziemy komuś drogi.

Nie wolno poruszać się po stokach narciarskich na innym sprzęcie niż narty, a ostatnio snowboard.

Wszelkie zjazdy na sankach itp. są zakazane.

* Rower – pojazd drogowy, napędzany siłą mięśni ludzkich, skonstruowany na początku XIX wieku zna każdy. Stał się on w krótkim czasie pojazdem niezwykle popularnym, używanym zarówno dla celów komunikacyjnych, jak i dla rekreacji, sportu i turystyki.
Turystyka kolarska jest jedną z form poznawania kraju, aktywnej rekreacji, kształtowania postaw społecznych i kultury wypoczynku. Uprawia się ją wiosną, latem i jesienią.

* Turystyka żeglarska wywiera korzystny wpływ na zdrowie uczestników. Organizm turysty poddawany jest bezustannemu działaniu rozlicznych czynników klimatycznych i pogodowych, wpływających hartująco i poprawiających stan zdrowia oraz ogólne samopoczucie.

Obok walorów czysto rekreacyjnych, turystyka żeglarska stwarza korzystne warunki do wyrabiania takich cech, jak wytrzymałość, szybkość orientacji, zaradność, poczucie obowiązku i koleżeństwa czy umiejętność współżycia w zespole. Każdy, kto chce brać udział w zajęciach żeglarskich powinien uprzednio zostać przeszkolony według odpowiedniego programu oraz zaznajomiony z trybem zdobywania stopnia żeglarza jachtowego lub sternika jachtowego.

Turyści dysponujący łodzią żaglową o powierzchni żagla poniżej 10 m2 nie muszą zdobywać uprawnień żeglarskich. Pełnoletni turysta posiadający uprawnienia żeglarza jachtowego jest dopuszczony do prowadzenia dowolnych jednostek jachtów żaglowych na wodach śródlądowych bez ograniczeń powierzchni ożaglowania.

Uprawnienia żeglarza jachtowego można uzyskać po ukończeniu 12 roku życia i pozytywnym zaliczeniu kursu. W przypadku żeglarzy niepełnoletnich konieczna jest zgoda rodziców. Stopień żeglarza jachtowego zdobyć można na kursach, w ośrodkach szkolenia żeglarskiego.

* Kajak, obok łodzi wiosłowej, jest najprostszym środkiem lokomocji po zbiornikach wodnych i ciekach. Ze względu na niewielkie zanurzenie, kajak może poruszać się po bardzo wąskich i płytkich ciekach, na tyle jednak szerokich, aby można było wiosłować. Załadowany kajak stosunkowo łatwo porusza się po wodzie, charakteryzuje się dużą zwrotnością, a stabilność jego wzrasta wraz z obciążeniem.

W odróżnieniu od innych jednostek pływających, kajakiem można dotrzeć wodnymi szlakami do każdego zakątka. Podczas pływania omijać można większe przeszkody, przenosząc kajak na niewielkie odległości.

* Nurkowanie jest uprawiane przez szerokie rzesze ludzi. Jako dziedzina sportu i turystyki nurkowanie znalazło licznych zwolenników, przed którymi otwiera ono fascynujący, mało znany „milczący świat”.

Turystyka podwodna może być uprawiana jako dyscyplina główna, w której występują elementy krajoznawstwa, jak też może być dyscypliną dodatkową, uzupełniającą – przede wszystkim dla wodniaków, żeglarzy, kajakarzy, motorowodniaków. Turystyka podwodna przez swoją różnorodność (fotografia, film podwodny, łowiectwo, nurkowanie w jaskiniach, penetrowanie wraków), mieści się doskonale w modelu turystyki aktywnej.

* Turystyka i rekreacja konna należą obecnie do bardzo dynamicznie rozwijających się dziedzin aktywności ruchowej w Polsce. Nigdy nie jest za późno na rozpoczęcie nauki konnej jazdy. Uprawianie tego sportu może dostarczyć wiele radości, niezależnie od poziomu umiejętności jeździeckich i wieku, gdyż jest to sport całego życia.

Można go uprawiać niezależnie od pory roku. Latem będą to przejażdżki w terenie, a zimą – po śniegu lub w krytej ujeżdżalni. Obok wartości użytecznych do kształtowania sprawności i dbałości o zdrowie przez całe życie, trudno nie wspomnieć o walorach wychowawczych jeździectwa. Obcowanie z koniem wymaga dyscypliny i szacunku dla samego siebie, jak też współpracującego zwierzęcia.

Jazda konna ma pozytywny wpływ na organizm i psychikę człowieka, pomaga w przełamywaniu barier w kontaktach międzyludzkich, pozwala uwierzyć we własne możliwości i pokonać stres. Daje również wymierne efekty w postaci lepszej sprawności. Turystyka konna ma duże perspektywy rozwoju.

Ecoportal.com.pl, Julian Z. Pankiewicz