WYWIADY: Azbest przyjazny dla środowiska naturalnego

Robert Barczyk , Prezes Zarządu firmy ATON-HT S.A. w rozmowie z Hubertem Zawrzykrajem podczas trzeciej edycji NewConnect Convention, która odbyła się 30 lipca 2010 r. we Wrocławiu na temat historii, działalności i perspektyw rozwoju firmy. Dlaczego jest ona unikatowa w skali nie tylko Polski, ale i świata? Panie Prezesie, znajdujemy się na rynku we Wrocławiu, gdzie odbywa się kolejna – już trzecia – edycja NewConnect Convention 2010. Porozmawiajmy w tym miejscu o początkach firmy ATON High Technology, która w tym roku została Złotym Sponsorem konferencji. Skąd wziął się pomysł, idea uruchomienia firmy o takim profilu działalności, czyli utylizowaniu odpadów w sposób unikalny na skalę światową? Kilka lat temu poznałem dr Ryszarda Parose, który jest twórcą technologii mikrofalowej MTT. Będąc pod wielkim wrażeniem jej możliwości w zakresie utylizacji odpadów niebezpiecznych postanowiłem zakupić patent na tą technologię. Tak, prawie 5 lat temu powstała spółka ATON-HT, której celem była komercjalizacja technologii MTT.   Na rynku jest wiele firm zajmujących się unieszkodliwianiem odpadów? Czym wyróżnia się firma ATON-HT na tle konkurencji? Technologia MTT (Microwave Thermal Treatment), której firma ATON-HT jest właścicielem i która została opatentowana w kraju i zagranicą, polega na obróbce termicznej odpadów niebezpiecznych w skoncentrowanym polu mikrofalowym. Nasze rozwiązanie umożliwia budowę reaktorów, w których można unieszkodliwiać w bardzo wysokich temperaturach szeroką gamę niebezpiecznych odpadów, w tym m.in. azbestowych, medycznych i laboratoryjnych, biologicznych, ściekowych, materiałów nieznanego pochodzenia z „mogielników”, a także w oczyszczać ziemię z zanieczyszczeń organicznych oraz gazów i odorów poprocesowych. Oferowane przez nas technologie unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych są pod wieloma względami przełomowe, w stosunku do tych obecnie znanych i stosowanych na świecie. Przede wszystkim są tańsze oraz bardziej ekologiczne. Ważne zalety naszej technologii to też oszczędność energetyczna, mobilność (urządzenia zainstalowane są w kontenerach z możliwością ich przemieszczania), ograniczenie emisji CO2 oraz bezodpadowość. Ta ostatnia cecha jest szczególnie istotna w sytuacji, kiedy z roku na rok lawinowo rośnie ilość odpadów produkowanych przez gospodarstwa domowe i przemysł. Tradycyjne metody ich unieszkodliwiania takie jak np. składowanie przestają zatem mieć rację bytu. Dlatego przyszłość należy do technologii bezodpadowych, takich jak opatentowana przez ATON-HT technologia MTT. W tym kierunku zmierzają także rozwiązania legislacyjne w zakresie gospodarki odpadami, szczególnie te na poziomie UE, które nakładają na państwa członkowskie obowiązek stosowania w pierwszej kolejności właśnie technologii bezopadowych. Jak wygląda na dzień dzisiejszy sytuacja prawna firmy, jeśli chodzi o unieszkodliwianie azbestu w Polsce? W tym miejscu wspomnę o trudnej drodze legislacyjnej. W lipcu 2009 r. odbyło się pierwsze czytanie projektu ustawy w sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Natomiast 22 stycznia 2010 r. Sejm uchwalił tekst nowej ustawy o odpadach. Co to zmienia i jak wpłynie na dalszy rozwój firmy? Kiedy 5 lat temu powstawała firma Aton-HT wszystko wydawało się bardzo proste. Dysponowaliśmy opatentowaną technologią do utylizacji azbestu, która uzyskała wszystkie najważniejsze certyfikaty i zaświadczenia potwierdzające jej skuteczność. W Polsce mamy ponad 15 mln ton odpadów zawierających azbest, które zgodnie z wymogami UE musimy usunąć do 2023 r. Wydawało nam się wówczas, że dysponując technologią, która jest tańsza, bardziej ekologiczna i skuteczna trafiliśmy na bardzo lukratywny biznes. Jednak tutaj zaczęły się problemy. Chcąc wprowadzić na rynek naszą innowacyjną technologię natrafiliśmy na bariery prawno – administracyjne. Według obowiązujących bowiem w naszym kraju przepisów, jedyną dozwoloną metodą unieszkodliwiania odpadów azbestowych jest jego zakopywanie. Inne metody niezależnie od tego jak bardzo skuteczne i efektywne są zakazane. Po trzech latach starań udało się w końcu doprowadzić do zmiany przepisów. Nowa ustawa o odpadach, która weszła w życie w marcu tego roku dopuszcza stosowanie innych – poza zakopywaniem – metod do unieszkodliwiania odpadów azbestowych. Nasza metoda także została dopuszczona. Tutaj chciałbym pokusić się o pewną refleksję na temat innowacji technologicznych, które są ostatnio tematem bardzo często poruszanym w dyskusji publicznej. Wskazuje się w nich na konieczność wspierania nowatorskich rozwiązań i podkreśla fundamentalne znaczenie, jakie mają one dla rozwoju każdej gospodarki. Niestety przepisy prawne w Polsce nie sprzyjają rozwojowi nowych technologii, a bardzo często wręcz go blokują. Przykład ATON-HT jest tego najlepszym dowodem. Konieczna jest zatem zasadnicza zmiana w podejściu do tego tematu. Na stronach internetowych firmy przeczytałem o szacunkowych kosztach unieszkodliwiania eternitu, który wynosi w przypadku 1 tony ok. 600 zł. Przeciwnicy twierdzą, że obecnie składowanie eternitu jest 2-3 razy tańsze. Budzą się też obawy niektórych środowisk, jeśli chodzi o bezpieczeństwo stosowania tej technologii w wersji przenośnej. Dlaczego pojawiają się takie głosy, mimo tego, iż zastosowanie technologii MTT nie pozostawia po azbeście śladu? Składowanie odpadów azbestowych było i pozostanie najważniejszą oraz najtańszą metodą ich unieszkodliwiania. Technologia ATON-HT, jak i inne alternatywne metody np. chemiczne mogą stanowić jedynie uzupełnienie do składowania. Jeśli chodzi o bezpieczeństwo stosowania technologii MTT jest ono 100% i zostało potwierdzone wieloma certyfikatami i zaświadczeniami wydanymi przez najważniejsze ośrodki badawcze w Polsce i na świecie. Jednym z najważniejszych zalet naszej technologii jest mobilność – nasze urządzenia mogą utylizować azbest w miejscu jego występowania. Nie ma zatem konieczności ich transportowania, a nie trzeba nikogo chyba przekonywać, że to właśnie przewożenie odpadów azbestowych, zważywszy chociażby na jakość i bezpieczeństwo na polskich drogach, stwarza największe zagrożenie. Wspomniałem wyżej o konkurencji na rynku. Czy w Polsce istnieje firma, która – tak jak ATON – w 100% utylizuje azbest? Mam na myśli taką zmianę struktury, która powoduje, że azbest jest przyjazny dla środowiska naturalnego. Oferowana przez nas technologia do utylizacji azbestu jest unikatowa na skalę świata. Proces MTT przekształca włóknistą strukturę azbestu w materiał obojętny dla środowiska. Odpady azbestowe są kruszone, mieszane ze specjalnymi dodatkami i podgrzewane wewnątrz reaktora przy pomocy skoncentrowanego pola mikrofalowego do temperatury ok. 1 200ºC. Pozostałości poprocesowe są całkowicie pozbawione włókien i zupełnie obojętne dla ludzi i środowiska naturalnego. Mogą być zastosowane do konstrukcji dróg lub w budownictwie pod handlową nazwą ATONIT. Jeśli chodzi o konkurencyjne metody, jak np. plazmowa metoda neutralizacji odpadów azbestowych (Francja), to są one o wiele bardziej kosztowne. Dla porównania całkowity średni koszt utylizacji odpadów azbestowych metodą MTT w reaktorze ATON 200 wynosi ok. 150 EUR/tona, podczas gdy całkowity średni koszt utylizacji w łuku plazmowym ok. 1.500 EUR/tona. Rozpoczął się 5 rok istnienia firmy na rynku. Imponujące jest to, że w tak krótkim czasie firma otrzymała wiele prestiżowych nagród i wyróżnień. Czy mógłby Pan o nich wspomnieć? Osiągnięcia ATON–HT, jak na firmę o krótkiej historii działalności, są w moim przekonaniu dość imponujące. Firma jest właścicielem licznych patentów i zgłoszeń patentowych. M.in. zgłoszenia patentowego w trybie PCT w Europie na sposób utylizacji materiałów zawierających azbest oraz urządzenia do utylizacji materiałów zawierających azbest (analogiczne zgłoszenia patentowe Spółka posiada w USA, Kanadzie i Japonii), zgłoszenia patentowego technologii rotującej plazmy łukowej, oraz zgłoszenia patentowego systemu MOS (Microwave Oxidation System) dopalanie odorów i gazów poprocesowych. Wdrożyliśmy Zintegrowany System Zarządzania (ISO 14001:2004 – EMS 531695 – Zarządzanie Środowiskiem, OHSAS 18001:1999 – OHS 531696 – Zarządzanie BHP, ISO 9001:2000 – FM 531694 – Zarządzanie Jakością). Aton – HT S.A. jest także laureatem wielu prestiżowych nagród przyznanych w kraju i zagranicą. Najważniejsze wyróżnienia przyznane Spółce to m.in.: Nagroda Business AWARDS 2008 – b2fair – przyznana podczas Międzynarodowych Targów Hannover Messe 2008 za innowacyjność prezentowanych przez firmę technologii i urządzeń, Złoty Medal Międzynarodowych Targów Poznańskich w kategorii nowoczesne technologie, przyznany na Międzynarodowych Targach Ochrony Środowiska POLEKO, Tytuł Krajowego Lidera Innowacji 2008 w kategorii Innowacyjny Produkt za technologie MTT, Nagroda Giełdy Papierów Wartościowych w 2008 r. w kategorii: „Wybór NewConnect jako formy finansowania działalności Spółki”, tytuł „Idola innowacji” przyznany na prestiżowej konferencji Globe Forum. Czy firma koncentruje swoją działalność tylko na rynku polskim, czy również na rynkach zagranicznych? Obserwujemy w ostatnim czasie spore zainteresowanie naszymi urządzeniami i technologiami ze strony kontrahentów z innych krajów. Podjęliśmy intensywne działania na rzecz promocji naszych technologii na rynkach zagranicznych. Efektem tych działań jest m.in. sprzedaż urządzeń do Francji, Łotwy a także sprzedaż pierwszej licencji do USA na technologię do unieszkodliwiania odpadów medycznych. Amerykanie są również zainteresowani wykorzystaniem naszych urządzeń i technologii do walki z zanieczyszczeniami spowodowanymi wyciekiem ogromnej plamy ropy naftowej w Zatoce Meksykańskiej. W najbliższym czasie zestaw urządzeń do oczyszczania ziemi z zanieczyszczeń pochodzenia naftowego – ATON HR-S wraz z systemem oczyszczania gazów ATON MOS ma zostać przetransportowany do USA gdzie zostanie poddany testom. Warto tutaj wspomnieć, że skuteczność naszej technologii w walce z zanieczyszczeniami ropopochodnymi została już wielokrotnie potwierdzona, m.in. w na Łotwie, oraz w Polsce w Rafinerii Trzebinia. O sprzedaży licencji na nasze technologie rozmawiamy także z innymi krajami, m.in. Szwajcarią.   Jak duże jest zainteresowanie podmiotów w Polsce usługami oferowanymi przez firmę? Zainteresowanie oferowanymi przez nas urządzeniami i technologiami jest coraz większe. To m.in. efekt zmiany przepisów, które pozwalają na stosowanie naszych urządzeń do unieszkodliwiania odpadów azbestowych oraz zakaźnych odpadów medycznych i weterynaryjnych. Sprzedaliśmy już dwa urządzenia ATON BWM do odpadów medycznych. W ostatnim czasie podpisaliśmy także umowę na sprzedaż urządzenia do unieszkodliwiania odpadów produkcyjnych z tworzyw sztucznych – typu Aton BW-P. Dzięki naszemu urządzeniu, kontrahent będzie mógł dodatkowo odzyskiwać energię powstałą w trakcie procesu atonizacji odpadów. May też kontrakt na opracowanie i wykonanie urządzenia mikrofalowego do usuwania wody z glikolu. Urządzenie to będzie mieć zastosowanie w procesach wydobycia gazu ziemnego. Czy firma korzystała bądź korzysta ze środków unijnych lub państwowych dotacji? Jeśli tak, to z jakich? ATON-HT bardzo aktywnie i z dużymi sukcesami korzysta zarówno z dotacji krajowych, jak i europejskich. Otrzymaliśmy m.in. dofinansowanie z UE w ramach 7PR programu „Wdrożenie technologii utylizacji wybranych odpadów niebezpiecznych opartej na metodzie MTT – AMIANTE". ATON – HT S.A. jest koordynatorem międzynarodowego konsorcjum w ramach tego projektu. Wartość dofinansowania to 1,06 mln euro. Przyznano nam także dofinansowanie na realizację projektu "Przeprowadzenie badań i komercjalizacja technologii MTT w ATON – HT S.A. w ramach Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, na lata 2007-2013. Efektem jest budowa Centrum Badawczo – Rozwojowego oraz wytworzenie 5 prototypów urządzeń wykorzystujących technologię MTT. Wartość dofinansowania: ponad 1,86 mln zł. CBR została otwarte rok temu i prężnie się rozwija. Otrzymaliśmy także dofinansowanie na realizację projektu "Wdrożenie innowacyjnej technologii MTT do produkcji w ATON – HT S.A." w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013. Wartość dofinansowania to 1,02 mln zł. ATON-HT otrzymał także dotację w ramach programu „Paszportu dla eksportu” na realizację projektu "Opracowanie Planu Rozwoju Eksportu dla Aton-HT”. Spółka zadebiutowała na rynku NewConnect 29 lutego 2008 r. Co Pan, jako Prezes Zarządu, uważa za największy sukces Spółki dzięki pojawieniu się na alternatywnym rynku GPW? Co udało się do tej pory zrealizować zgodnie z założeniami? Korzyści, jakie ATON-HT osiągnął z obecności na NewConnect mają przede wszystkim wymiar finansowy oraz promocyjny. Dzięki debiutowi na NC, który miał miejsce, co ciekawe 29 lutego 2008 r. i środkom pozyskanym z emisji, Spółka mogła rozwijać bieżącą działalność, jak również kontynuować badania nad wykorzystaniem technologii MTT w innych obszarach zastosowań. Debiut na NC zwiększyło także medialne zainteresowanie naszą firmą, nie tylko wśród dziennikarzy branżowych, ale także ekonomicznych. Dodatkowo fakt obecność ATON-HT na giełdzie, stanowi dla naszych partnerów gwarancje przejrzystości finansowej Spółki, co w przypadku niektórych projektów i kontrahentów jest bardzo istotnym czynnikiem. Jakie są dalsze plany biznesowe firmy ATON-HT? Nasze działania koncentrujemy przede wszystkim na komercjalizacji metod i technologii ATON-HT oraz kontynuacji badań nad wykorzystaniem technologii MTT w innych obszarach zastosowań. Problem odpadów będzie się zwiększał z roku na rok. Dodatkowo przepisy w zakresie gospodarki odpadami, zwłaszcza w krajach rozwiniętych stają się coraz bardziej restrykcyjne. Np. Szwajcaria zakazała składowania odpadów i zlikwidowała wysypiska śmieci. Zatem przed firmami, takimi jak ATON-HT, które oferują innowacyjne i bezodpadowe metody oraz technologie utylizacji odpadów otwierają się ogromne możliwości. Jako Spółka z pewnością wykorzystamy te szanse? Dziękuję za rozmowę i życzę dalszych sukcesów. Hubert Zawrzykraj