Rolnictwo- Zagrożenia i przeciwdziałanie im.

Odpływy z gospodarstw rolnych, nazywane często punktowymi źródłami zanieczyszczeń, są łatwe do zidentyfikowania i występują wtedy, gdy odpady rolnicze dostają się bezpośrednio do cieku wodnego.

Powoduje to natychmiastowe pogorszenie się jakości wody, które w zależności od toksyczności danego zanieczyszczenia może dotyczyć nawet całej długości cieku wodnego.

Zanieczyszczenia wód pochodzące z dużego obszaru gruntów, nazywane także zanieczyszczeniami obszarowymi, występują wtedy, gdy wody deszczowe spływające do cieków wodnych niosą ze sobą składniki nawozowe z pól. Zanieczyszczenia te są trudne do zidentyfikowania, a ich oddziaływanie na jakość wód nie następuje ze skutkiem natychmiastowym, tak jak to jest w przypadku zanieczyszczeń punktowych.

• Odpływ składników nawozowych występuje wtedy, gdy stosuje się gnojowicę/obornik i/lub inne nawozy na pola przed wystąpieniem ulewnych deszczy oraz wtedy, gdy składniki nawozowe są szybko wymywane do cieków wodnych, zanim zostaną wchłonięte przez glebę.
• Wymywanie następuje wtedy, gdy wody deszczowe, przenikając przez glebę, zabierają ze sobą składniki nawozowe i przenoszą je do cieków wodnych.
• Ubytek cząstek gleby następuje wtedy, gdy gleba zawierająca składniki odżywcze jest wymywana do cieków wodnych.

Nadmierna zawartość azotanów w glebach i ich wymywanie do wód jest bardzo poważnym zagrożeniem dla jakości wód.

Azotany w niskich stężeniach w wodzie nie są szkodliwe. Przy wyższych stężeniach, zwłaszcza w wodzie używanej do picia zachodzi niebezpieczeństwo wystąpienia u ludzi (dzieci są szczególnie narażone) schorzenia, zwanego methemoglobinemią. Następuje wówczas przekształcenie hemoglobiny w methemoglobinę, która w odróżnieniu od hemoglobiny nie ma zdolności przenoszenia tlenu. Nie tylko człowiek jest narażony na niekorzystne skutki obecności azotanów w wodzie do picia, azotany są także szkodliwe dla bydła.

Przeciwadziałanie
Dyrektywa Azotanowa UE nakłada na kraje członkowskie obowiązek ustanowienia kodeksu dobrej praktyki rolniczej, służącego zapewnieniu ogólnej ochrony wszystkich wód przed zanieczyszczeniem azotanami.
Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej jest praktycznym poradnikiem przeznaczonym dla rolników, jednostek wykonujacych usługi na rzecz rolnictwa i innych osób zaangażowanych w działania rolnicze. Kodeks dotyczy głównych działań rolniczych mogących spowodować zanieczyszczenie wód. Opisuje praktyki gospodarowania, których stosowanie może ograniczyć ryzyko wystąpienia zanieczyszczenia azotanami.
Od rolników posiadających gospodarstwa na obszarach szczególnie narażonych wymaga się stosowania obowiązkowych środków określonych w rolniczym programie działań. Program działań jest z reguły opracowywany w oparciu o elementy Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej. Inne części Kodeksu mogą być stosowane przez rolników dobrowolnie.

 mos.gov.pl