Oświetlenie żiemi w różnych porach roku

Ruch obiegowy (zwłaszcza różne położenia Ziemi w stosunku do Słońca spowodowane nachyleniem osi ziemskiej) wywołuje szereg następstw: różne wysokości Słońca w południe na poszczególnych równoleżników; zróżnicowanie długości dnia i nocy w różnych punktach powierzchni Ziemi; nierównomierne oświetlenie i ogrzanie powierzchni Ziemi

ZJAWISKA ZACHODZĄCE W UKŁADZIE ZIEMIA-SŁOŃCE W POSZCZEGÓLNYCH OKRESACH ROKU

21.III
– wysokość Słońca w czasie górowania na równiku wynosi 90°, ma wpływ na równomierne oświetlenie i ogrzewanie kuli ziemskiej
– w miarę oddalania się od równika wysokości Słońca w południe zmniejszają się, osiągając wartość 0° na biegunach
– dzień i noc w tym dniu we wszystkich punktach kuli ziemskiej maja po 12h
– od tego dnia Słońce bardziej oświetla i ogrzewa półkulę północną
– początek astronomicznej WIOSNY [na półkuli północnej] i JESIENI [na półkuli południowej]
– dzień nazwany dniem równonocy wiosennej

22.VI
– Słońce w zenicie świeci nad Zwrotnikiem Raka
– dłużej i wyżej świeci nad półkulą północną – powoduje, że dzień jest dłuższy niż noc ŕ w miarę przesuwania się ku północy zwiększa się długość dnia, a maleje długość nocy
– na równiku dzień i noc mają po 12h
– na równoleżniku 50° dzień trwa ponad 16h
– za kołem podbiegunowym północnym dzień trwa 24h
– na biegunie północnym Słońce świeci i nie zachodzi przez pół roku i zawsze znajduje się nad horyzontem ŕ zjawisko dnia polarnego
– półkula południowa otrzymuje zmniejszoną ilość energii słonecznej – wynika to z mniejszej wysokości Słońca oraz z krótszych okresów oświetlenia =>ŕ w miarę przesuwania się od równika ku biegunowi południowemu dzień staje się krótszy, a noc wydłuża się
– za kołem podbiegunowym noc trwa 24h i nosi nazwę nocy polarnej
– półkula północna otrzymuje więcej energii słonecznej i jest cieplejsza – jest to spowodowane większą wysokością Słońca i dłuższym okresem oświetlenia powierzchni ŕ na półkuli północnej panuje LATO, a na południowej ZIMA
– dzień 22.VI nazywamy dniem przesilenia letniego, stanowi on początek astronomicznego lata na półkuli północnej i zimy na południowej

23.IX
– nazywamy dniem równonocy jesiennej
– na półkuli północnej jest początkiem astronomicznej JESIENI
– na półkuli południowej jest początkiem astronomicznej WIOSNY
– pozycja Ziemi jest taka sama jak 21.III (identyczna wysokość Słońca oraz długość dnia i nocy)
– od tego dnia Ziemia w swej wędrówce po orbicie zwraca się ku Słońcu bardziej półkulą południową

22.XII
– Słońce w zenicie świeci nad Zwrotnikiem Koziorożca – dłużej i wyżej świeci na półkuli południowej (dni dłuższe, noce krótsze)
– promienie słoneczne nie dochodzą do bieguna północnego i na obszarach znajdujących się za kołem podbiegunowym północnym panuje noc polarna
– na obszarach za kołem podbiegunowym południowym panuje dzień polarny
– na biegunie południowym Słońce nie zachodzi przez sześć miesięcy
– dzień ten nazywamy dniem przesilenia zimowego
– zaczyna się wówczas astronomiczna ZIMA na półkuli północnej i LATO na półkuli południowej

STREFY OŚWIETLENIA ZIEMI
Na podstawie odmiennego oświetlenia występującego w różnych szerokościach geograficznych wyróżniono pięć stref klimatycznych.

1. strefa międzyzwrotnikowa
– wysokości Słońca w południe wskazują, że od Zwrotnika Raka przez równik do Zwrotnika Koziorożca ciągnie się obszar, w którym promienie słoneczne przynajmniej w jednym dniu w roku padają zenitalnie lub pod kątem zbliżonym do 90°
– strefa ta rozciąga się na przestrzeni objętej przez prawie 47 stopni szerokości geograficznej
2. strefy podbiegunowe
– koła podbiegunowe stanowią granicę obszaru powierzchni Ziemi, na którym dzień i noc trwają dłużej niż 24h
– na biegunach role dzieli się na 6-miesięczny dzień i 6-miesięczną noc
– Słońce nigdy nie świeci wyżej niż pod kątem 46°54’
– Każda ze stref rozciąga się na przestrzeni 23°27’ szerokości geograficznej

3.strefy średnich szerokości
– są to obszary leżące między zwrotnikami i kołami podbiegunowymi na przestrzeni ponad 43 stopni szerokości geograficznej na obu półkulach
– wysokość Słońca waha się od 0° do 90° w zależności od miejsca i pory roku
– dzień i noc nie trwają dłużej niż 24h (zmiany w ich długości)

RÓŻNICE KALENDARZA JULIAŃSKIEGO I GREGORIAŃSKIEGO

KALENDARZ JULIAŃSKI
– we wczesnej starożytności długość roku dzielono na 365 dni i nocy
– zauważono, że dane z kalendarza nie zgadzają się ze zjawiskami astronomicznymi (m.in. z widomą drogą Słońca po sklepieniu niebieskim)
– pierwszy kalendarz wprowadzony przez Juliusza Cezara w 46r. p.n.e. w Rzymie ŕ na jego cześć nazwany juliańskim
– REGUŁY: – po trzech latach zwyczajnych (365 dni i nocy) następuje rok przestępny (366 dób)
– Okazało się, że w taki sposób nie można osiągnąć pełnej zgodności danych w kalendarzu ze zjawiskami niebieskimi

KALENDARZ GREGORIAŃSKI
– na polecenie papieża Grzegorza XIII dokonano reformy kalendarza w 1582 roku ŕ od jego imienia nazwano gregoriańskim
– REFORMY: – usunięcie narosłych w ciągu wieków rozbieżności, zaokrąglono je do 10 dób, po 4.X.1582 r. wprowadzono datę 15.X
– REGUŁY: – w celu zlikwidowania takich samych rozbieżności w przyszłości postanowiono zmniejszyć ilość dni przystępnych. Ustalono, że lata kończące się na pełne setki (1700, 1800 itd.) będą latami zwykłymi, natomiast lata dzielące się przez 400 będą latami przestępnymi
– Zlikwidowało to do minimum różnice pomiędzy tym, co wskazuje kalendarz, a tym, co wynika ze zjawisk astronomicznych

Ecoportal.pl, mp