Przydomowe oczyszczalnie

Jeszcze kilkanaście lat temu pojęcie przydomowej oczyszczalni ścieków było zupełnie nam obce nawet dla specjalistów z branży sanitarnej, czy budowlanej.

Obecnie małe, przyzagrodowe oczyszczalnie ścieków cieszą się ogromną popularnością, dzięki czemu epoka tradycyjnego, najczęściej nieszczelnego szamba przemija nieodwracalnie. Mając do wyboru szambo i przydomową oczyszczalnię ścieków, inwestorzy coraz częściej wybierają rozwiązanie ekologiczne a zarazem ekonomiczne, jakim jest budowa przydomowej oczyszczalni ścieków.

Dylematem pozostaje jednak, jaki rodzaj oczyszczania przyjąć, tym bardziej, że propozycji ze strony producentów i wykonawców, co do sposobu oczyszczania oraz rodzaju oczyszczalni jest bardzo wiele. Każda firma promuje swój produkt i przekonuje do oferowanego przez nią rozwiązania.

Warto więc podkreślić, że układy oczyszczania stosowane w asenizacji indywidualnej powinny charakteryzować się prostotą działania i dużą niezawodnością – im więcej elementów dodatkowych, urządzeń elektrycznych, tym większy koszt zakupu i eksploatacji, a zarazem większe prawdopodobieństwo wystąpienia awarii.

Wyżej wymienione wymagania spełniają biologiczne oczyszczalnie ścieków pracujące w układzie: osadnik gnilny + drenaż rozkszączający. Instalację oczyszczania możemy podzielić na dwa etapy: 1. Podczyszczanie w warunkach beztlenowych. 2. Doczyszczanie w warunkach tlenowych. Oczyszczanie ścieków w tego typu systemach odbywa się dzięki naturalnym procesom samooczyszczania zachodzącym w przyrodzie.

W głównej mierze polegają one na rozłożeniu – przez bakterie bytujące w środowisku naturalnym – zanieczyszczeń znajdujących się w ściekach na proste związki mineralne, które nie stanowią zagrożenia dla środowiska i mogą być odprowadzane do gruntu lub wód powierzchniowych. Osadnik gnilny jest podstawowym urządzeniem występującym we wszystkich układach technologicznych, w których realizowany jest pierwszy stopień oczyszczania (czyli tzw. podczyszczanie beztlenowe).

Następuje w nim wstępne oczyszczenie ścieków. Zanieczyszczenia cięższe od wody opadają na dno (sedymentują) i ulegają rozkładowi w procesie fermentacji beztlenowej, zaś lżejsze wypływają na powierzchnię i tworzą kożuch (flotują).

W wyniku zachodzących procesów usuwane są ze ścieków przede wszystkim zanieczyszczenia pływające i zawiesiny, jak również związki organiczne.

W celu zapewnienia prawidłowego przebiegu procesów oczyszczania osadnik powinien być odpowiednio zaprojektowany i posiadać wytrzymałą konstrukcję. Ważne jest, aby jego kształt był wydłużony, a wewnątrz znajdowały się przegrody stabilizujące przepływ ścieków. Ponadto każdy osadnik powinien być wyposażony w filtr doczyszczający umieszczony od strony wylotu ścieków, uniemożliwiający wypływ zawiesiny do układu doczyszczania.

Warto również zwrócić uwagę, czy producent posiada odpowiednie certyfikaty i dopuszczenia. Osadniki gnilne oferowane przez czołowych producentów znakowane są znakiem CE, co oznacza, że produkowane są zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie europejskiej PN-EN 12566-1/A1 i przeszły pomyślnie badania w laboratorium akredytowanym.

Ścieki wypływające z osadnika muszą być poddane doczyszczaniu w warunkach tlenowych.

Najczęściej stopień tlenowy realizuje się poprzez zastosowanie drenażu rozsączającego. Drenaż ten jest układem podziemnych perforowanych rur drenarskich (drenów) wprowadzających do gruntu ścieki wstępnie oczyszczone w osadniku gnilnym. Ścieki przepływające przez kolejne warstwy filtracyjne żwiru i piachu (ułożone pod drenami) ulegają rozkładowi w procesach biologicznego utlenienia przy udziale mikroorganizmów.

Drenaż jest niewątpliwie najtańszym i najbardziej niezawodnym sposobem doczyszczania ścieków. Jednak nie zawsze istnieje możliwość jego zastosowania. Głównymi czynnikami dyskwalifikującymi to rozwiązanie są: całkowicie nieprzepuszczalny grunt oraz wysoki poziom wód gruntowych.

Alternatywnymi metodami oczyszczania stosowanymi w tak trudnych warunkach gruntowo-wodnych są: kopiec filtracyjny, filtr piaskowy o przepływie pionowym oraz złoże biologiczne. Cechą wspólną dwóch ostatnich układów (czyli filtra piaskowego i złoża biologicznego) jest konieczność odprowadzenia oczyszczonych ścieków do odbiornika powierzchniowego.
Może go stanowić rzeka, rów melioracyjny, kanalizacja burzowa, studnia chłonna itp. Kopce filtracyjne stosuje się na terenach podmokłych, gdzie występuje wysoki poziom wód gruntowych. W celu podniesienia podczyszczonych ścieków na kopiec trzeba wykonać przepompownię. Zasada działania kopca filtracyjnego jest taka sama jak tradycyjnego drenażu.

Filtr piaskowy o przepływie pionowym jest rozwiązaniem bardzo zbliżonym do drenażu rozsączającego. Różni się tym, że oprócz drenów rozsączających posiada układ drenów zbierających, ułożonych w warstwie żwiru na dnie układu filtracyjnego. Oczyszczony ściek zbierany jest przez dolny drenaż i odprowadzany do odbiornika.

Filtr zajmuje mniej miejsca niż klasyczny drenaż rozsączający. Ponadto pozwala na całkowitą separację układu technologicznego od gruntu, ponieważ wykop wyłożony jest folią nieprzepuszczalną.

Kolejną metodą jest doczyszczanie ścieków na złożu biologicznym. Jego główny element stanowi specjalnej konstrukcji monolityczny zbiornik, w którym umieszczone są kształtki z PE stanowiące wypełnienie złoża, na których rozwija się błona biologiczna.

W celu zapewnienia równomiernego rozprowadzenia ścieków po całej powierzchni wypełnienia, w górnej części zbiornika umieszczony jest zraszacz. Tlen niezbędny dla procesów rozkładu ścieków zachodzących w złożu biologicznym dostarczany jest poprzez studzienkę napowietrzająco- rewizyjną. Niewątpliwą zaletą złóż biologicznych jest niewielka ilość miejsca potrzebna do ich instalacji oraz całkowita szczelność układu (szczególnie ważna przy wysokim poziomie wód gruntowych).

Reasumując, układy technologiczne stosowane w biologicznych przydomowych oczyszczalniach ścieków pozwalają na dostosowanie instalacji praktycznie do każdych warunków gruntowo-wodnych. Wybierając dobre i sprawdzone urządzenia czołowych producentów oraz pamiętając o podstawowych zasadach doboru i montażu systemu, zapewniona zostanie długa i bezawaryjna praca oczyszczalni.

Przy planowaniu inwestycji pamiętać trzeba również, że każdy przyszły użytkownik, ze względu na specyficzne potrzeby oraz możliwości lokalizacyjne, powinien być traktowany indywidualnie i każde rozwiązanie należy wcześniej skonsultować ze specjalistą.

www.Ecoportal.com.pl, Julian Z. Pankiewicz