Polska fauna i flora

Mamy czym się pochwalić, wyróżniamy się z pośród innych krajów europejskich bogatą i zróżnicowaną fauną i florą. Na obszarze Polski stwierdzono około 2750 gatunków i podgatunków roślin naczyniowych.

W Polsce występuje od 33 000 do 45 000 gatunków zwierząt, w tym około 620 gatunków kręgowców.
Na terenie naszego kraju wiele gatunków osiąga naturalną granice zasięgu np. buk, jodła, klon jawor a ze zwierząt suseł perełkowany i zając bielak. Na terytorium Polski wyróżnionych zostało 365 zespołów roślinnych.

Jednakże czynniki związane z działalnością człowieka takie jak postępująca urbanizacja, rozwój przemysłu, intensyfikacja rolnictwa, melioracje jak również ekspansja gatunków obcych stanowią poważne zagrożenia dla rodzimej flory i fauny. Polska Czerwona Księga Zwierząt. Kręgowce (2001) informuje, że spośród 455 gatunków kręgowców rozmnażających się w naszym kraju 114 gatunków znalazło się w strefie silnego zagrożenia i niższego ryzyka, a 16 wyginęło lub wycofało się z granic naszego kraju.

Znaczy to, że około 1/3 gatunków kręgowców dziko żyjących i rozradzających się w Polsce wymaga konserwatorskich i czynnych działań ochronnych. W drugiej połowie ubiegłego wieku ostatecznie zanikły na terenie Polski gatunki takie jak np. drop i norka europejska. Drastycznie zmniejszyły się populacje cietrzewia i głuszca. Sukcesy osiągnięto natomiast w ochronie takich gatunków jak np. bóbr europejski, żubr i błotniak łąkowy. W Polsce prowadzi się programy rewitalizacji gatunków.

Szacuje się, że zagrożonych wyginięciem jest około 15 % gatunków flory naczyniowej, występujących w Polsce.

W związku z powyższym niezmiernie ważnym zagadnieniem jest obejmowanie różnymi formami ochrony obszarów będących siedliskami rzadkich, zagrożonych wyginięciem gatunków, terenów rozrodczych oraz szlaków migracji sezonowych. Ochrona cennych przyrodniczo obszarów oraz ochrona gatunkowa powinny być ściśle powiązane z gospodarką poszczególnych regionów, stanowiąc jednocześnie szanse dla ich zrównoważonego rozwoju.

Lasy zajmują obecnie ok. 28,5 % powierzchni kraju. W zdecydowanej większości są to lasy gospodarcze – monokultury sosnowe na nizinach oraz świerkowe w górach. Niewielkie naturalne zbiorowiska leśne zachowały się na obszarach dawnych puszcz oraz w niektórych dolinach rzecznych. Po klęskach ekologicznych spowodowanych przez zanieczyszczenia przemysłowe oraz licznych gradacjach szkodników gospodarka leśna dąży konsekwentnie do zwiększenia udziału lasów liściastych w ogólnej powierzchni drzewostanów.

Do podstawowych form ochrony przyrody w Polsce zalicza się w szczególności :

* parki narodowe – obszary wyróżniające się szczególnymi wartościami naukowymi, przyrodniczymi, społecznymi, kulturowymi o powierzchni ponad 1000 ha.
* parki krajobrazowe – obszary służące ochronie wartości przyrodniczych, historycznych i kulturowych na obszarach wykorzystywanych gospodarczo
* rezerwaty przyrody – obejmujące obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.
* obszary chronionego krajobrazu – obszary służące ochronie wyróżniających się krajobrazowo terenów o różnych typach ekosystemów
* obszary Natura 2000 – obszary specjalnej ochrony ptaków, specjalne obszary ochrony siedlisk, wchodzące w skład sieci Natura 2000
* pomniki przyrody – pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej, odznaczające się indywidualnymi cechami ;
* stanowiska dokumentacyjne;
* użytki ekologiczne- zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej;
* zespoły przyrodniczo-krajobrazowe fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego
* zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne
* ochrona gatunkowa roślin i zwierząt

Flora i fauna Polski chroniona jest w 23 parkach narodowych, w ok. 120 parkach krajobrazowych, 1385 rezerwatach przyrody i 445 obszarach chronionego krajobrazu.

jzp