Projekt ustawy o OZE niezgodny z unijnym prawem i Konstytucją

Ograniczenie konkurencji na rynku energii, ryzyko obniżenia rentowności inwestycji oraz brak przepisów chroniących projekty już realizowane – to główne zarzuty wysuwane przez przedstawicieli wiatrakowej branży wobec najnowszej wersji projektu ustawy o odnawialnych źródłach energii. Mimo to przedsiębiorcy z niecierpliwością czekają aż trafi do parlamentu i tam będą lobbować za zmianami. – Wiele milionowych projektów trafia w tym momencie do kosza tylko dlatego, że nie ma tej regulacji prawnej – mówi Arkadiusz Sekściński z Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej.

– Konstrukcja nowej ustawy w wersji 2.0 jest dobra i wiele rzeczy w stosunku do projektu z 2011 roku zostało poprawione. To oznacza, że Ministerstwo Gospodarki wsłuchało się w głos środowiska branży, w tym energetyki wiatrowej i całej energetyki odnawialnej. Aczkolwiek pojawiły się przepisy w tym nowym projekcie, które budzą niepokój – mówi Agencji Informacyjnej Newseria Arkadiusz Sekściński.

Chodzi m.in. o przepis zawarty w artykule 41 ust. 3, który – jak zaznacza przedstawiciel stowarzyszenia – pojawił się znienacka.

– Do tej pory nie był prezentowany ani podczas konferencji, ani we wstępnych projektach. A powoduje on de facto usunięcie energetyki odnawialnej z rynku konkurującego – uważa Sekściński.

Kontrowersyjny przepis mówi, że kto sprzedaje energię wytworzoną z odnawialnych źródeł energii (OZE) po cenie wyższej niż gwarantowana, zostanie pozbawiony prawa do świadectwa pochodzenia (zielonego certyfikatu). To jak alarmuje Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej, drastycznie zmienia zasady funkcjonowania istniejących instalacji i będzie miało negatywny wpływ na cały rynek zielonej energii. Według stowarzyszenia, określając urzędowo maksymalną cenę zielonej energii likwiduje się możliwość handlu nią na rynku konkurencyjnym, platformach obrotu i rynku giełdowym, gdzie ceny z założenia są płynne.

Gdyby ustawa weszła w życie w proponowanym obecnie kształcie oznaczałoby to, że nawet niewielkie przekroczenie ceny dla sprzedawców z urzędu spowoduje utratę najważniejszego źródła przychodów, decydującego o rentowności przedsięwzięcia czyli praw majątkowych ze świadectw pochodzenia.

– Projekt ustawy OZE ma służyć implementacji unijnej dyrektywy z 2008 roku dotyczącej promowania odnawialnych źródeł energii w naszym kraju. Tymczasem wprowadza przepis, który de facto ogranicza konkurencję na naszym rynku – dodaje Arkadiusz Sekściński.

Dowodzi, że zgodnie z tym zapisem wytwórca musi sprzedać energię po określonej cenie tylko jednemu sprzedawcy z urzędu, który ma monopol na określonym terenie.

To ma rodzić wątpliwości o zgodność tych regulacji z unijnym i polskim prawem. Dlatego PSEW zlecił trzem kancelariom prawnym stworzenie analiz. Według nich sporny artykuł jest niezgodny z Konstytucją, przepisami prawa Unii Europejskiej i z przepisami o ochronie konkurencji i konsumentów.

– Jeżeli usztywnia się cenę energii elektrycznej na określonym poziomie, jest ona niższa niż cena energii na rynku konkurencyjnym, to automatycznie musi być większe wsparcie dla energetyki odnawialnej. A dlaczego wytwórcy zielonej energii mieliby otrzymywać wyższe wynagrodzenia za zielone certyfikaty – na te kwestie zwracał uwagę UOKIK – zaznacza przedstawiciel stowarzyszenia.

Tłumaczy, że ten artykuł może naruszać zasady ochrony konkurencji i konsumentów poprzez ograniczenie liczby przedsiębiorców zajmujących się obrotem energią. Zaś im mniej podmiotów na rynku, tym mniejsza motywacja do obniżania cen i zwiększania jakości swoich usług. Co z kolei może się przełożyć na ceny oferowane odbiorcom energii.

To nie koniec zarzutów wysuwanych przez PSEW w kierunku nowej wersji ustawy. Już wcześniej przedstawiciele branży wiatrakowej zwracali uwagę na ryzyko związane z rezygnacją z waloryzacją opłaty zastępczej, która ma bezpośredni wpływ na wartość certyfikatów. Jeśli wysokość tej opłaty będzie ustalona na poziomie z 2012 roku, czyli 286,74 zł/ MWh, to w perspektywie 15-letniego okresu, jej realna wartość spadnie. Co w konsekwencji doprowadzi do spadku cen świadectw pochodzenia i obniżenia opłacalności inwestycji.

– To jest działanie nieuzasadnione ekonomicznie, które obniża rentowność projektów – dodaje. – Ministerstwo dostrzegło problem nadpodaży świadectw i wprowadziło pewnego rodzaju mechanizm, który jest dobry do monitorowania tego rynku, ale nie do zapobiegania ich nadpodaży. Porównując rynek zielonych certyfikatów z rynkiem czerwonych certyfikatów, widzimy jak szybko może spadać ich wartość.

Mechanizm, który został zapisany w projekcie ustawy, nie uchroniłby przed tą nadpodażą, a jedynie opóźnił ten proces o kilka miesięcy.

Mimo tych uwag, Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej chce by projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii trafił możliwie szybko do Sejmu.

– Przypomnę, że Dyrektywa [dotycząca promocji energii z OZE – przyp. red.] powinna być już implementowana w grudniu 2010 roku. Ten projekt ustawy ma dobry szkielet,  trzeba tylko zmienić kilka ważnych rzeczy. Ale te rzeczy można zrobić już w parlamencie. Nie ma nic gorszego, jak tak długie oczekiwanie na ten projekt ustawy, ponieważ to hamuje możliwość wyszukiwania źródeł finansowania kredytów na projekty inwestycyjne. Wiele milionowych projektów trafia w tym momencie do kosza tylko dlatego, że nie ma tej regulacji prawnej – mówi Arkadiusz Sekściński.

Newseria