Wpływ zmian klimatycznych na polskie rolnictwo
Ostatnimi
laty wiele mówi się o postępujących zmianach klimatycznych i globalnym
ociepleniu. Jaki wpływ zjawiska te mogą wywrzeć na polskie rolnictwo?
laty wiele mówi się o postępujących zmianach klimatycznych i globalnym
ociepleniu. Jaki wpływ zjawiska te mogą wywrzeć na polskie rolnictwo?
"W
samych tylko Puławach, gdzie mamy dość obszerne dane ze 137 lat
obserwacji meteorologicznych wynika, że średnia roczna temperatura
powietrza wzrosła na przestrzeni 137 lat o 1,4 0C. Analogiczne zmiany
obserwuje się oczywiście w całej Polsce, a także poza jej granicami" –
mówi dr Andrzej Doroszewski z puławskiego Instytutu Uprawy Nawożenia i
Gleboznawstwa. Problem
wpływu zmian klimatycznych na osiągane plony był w Instytucie
dostrzegany od dawna. Dysponując danymi meteorologicznymi, świadczącymi
o ociepleniu się klimatu oraz scenariuszami klimatycznymi zakładającymi
podwojenie się ilości dwutlenku węgla w atmosferze w dwóch instytucjach
– GISS i GFDL – przystąpiono do analiz naukowych na ten temat. Oba
scenariusze przewidywały wzrost średniej rocznej temperatury:
scenariusz GISS o 3,5 stopni, a GFDL o 5 stopni. Pierwsze wyniki
dotyczące ekonomicznych konsekwencji zmian klimatu dla polskiego
rolnictwa opublikowano w 1993 roku, a bardziej szczegółowe analizy w
1997 roku
samych tylko Puławach, gdzie mamy dość obszerne dane ze 137 lat
obserwacji meteorologicznych wynika, że średnia roczna temperatura
powietrza wzrosła na przestrzeni 137 lat o 1,4 0C. Analogiczne zmiany
obserwuje się oczywiście w całej Polsce, a także poza jej granicami" –
mówi dr Andrzej Doroszewski z puławskiego Instytutu Uprawy Nawożenia i
Gleboznawstwa. Problem
wpływu zmian klimatycznych na osiągane plony był w Instytucie
dostrzegany od dawna. Dysponując danymi meteorologicznymi, świadczącymi
o ociepleniu się klimatu oraz scenariuszami klimatycznymi zakładającymi
podwojenie się ilości dwutlenku węgla w atmosferze w dwóch instytucjach
– GISS i GFDL – przystąpiono do analiz naukowych na ten temat. Oba
scenariusze przewidywały wzrost średniej rocznej temperatury:
scenariusz GISS o 3,5 stopni, a GFDL o 5 stopni. Pierwsze wyniki
dotyczące ekonomicznych konsekwencji zmian klimatu dla polskiego
rolnictwa opublikowano w 1993 roku, a bardziej szczegółowe analizy w
1997 roku
się warunki klimatyczne (rozpatrując w skali globalnej) mogą wpływać na
rolnictwo w sposób korzystny lub niekorzystny, np. ocieplenie klimatu
prowadzi do wzrostu plonów niektórych upraw na obszarach
chłodniejszych, a jednocześnie ich spadek na obszarach cieplejszych.
Takie zmiany widać już także w Polsce. Na przykład – wyjaśnia dr
Doroszewski – znacznie zwiększyła się powierzchnia uprawy kukurydzy z
powodu korzystniejszych warunków termicznych w ostatnich latach.
Jednocześnie w uprawach kukurydzy w południowo-wschodniej Polsce
sygnalizuje się narastającą szkodliwość omacnicy prosowianki, co wiązać
należy ze wzrostem powierzchni uprawy oraz lepszymi warunkami
termicznymi dla rozwoju tego owada.
Innymproblemem wynikającym ze zmian klimatu jest np. występowanie suszy,
która w Polsce pojawia się w ostatnich latach coraz częściej. Jej
częstotliwość i nasilenie w ostatnich latach jest coraz istotniejszym
problemem gospodarczym jak i środowiskowym. Sugeruje się, że większa
częstotliwość suszy jest wynikiem obserwowanych zmian klimatycznych. Co
z tego dla Polski wynika? Na przykład w przypadku zrealizowania się
scenariusza zakładającego 3,5 stopniowy wzrost temperatury średnie
plony pszenicy i żyta w stosunku do obecnych zmienią się niewiele. Gdy
jednak ziści się prognoza pięciostopniowa plony pszenicy i żyta w
Polsce obniżą się o około 10 proc. w stosunku do lat 1970-1995.
Scenariuszy
– zwłaszcza biorących pod uwagę dłuższą perspektywę czasu – jest o
wiele więcej. Ogólny wniosek jest zdaniem rozmówcy SN taki, że zmiany
klimatyczne postrzegane jako negatywne dla środowiska, w odniesieniu do
rolnictwa niosą raczej pozytywne skutki. Ocieplenie klimatu powoduje,
iż rozszerzeniu ulegają obszary upraw o tereny dotychczas dla nich
niedostępne. Wydaje się, że Polska będzie należeć do tych krajów, w
których zmiany klimatyczne raczej pozytywnie wpłyną na rolnictwo,
przynajmniej do roku 2050.
– zwłaszcza biorących pod uwagę dłuższą perspektywę czasu – jest o
wiele więcej. Ogólny wniosek jest zdaniem rozmówcy SN taki, że zmiany
klimatyczne postrzegane jako negatywne dla środowiska, w odniesieniu do
rolnictwa niosą raczej pozytywne skutki. Ocieplenie klimatu powoduje,
iż rozszerzeniu ulegają obszary upraw o tereny dotychczas dla nich
niedostępne. Wydaje się, że Polska będzie należeć do tych krajów, w
których zmiany klimatyczne raczej pozytywnie wpłyną na rolnictwo,
przynajmniej do roku 2050.
bsz
źródło: www.naukawpolsce.pap.pl
