Surowce i ekologia

Europejska
Platforma Technologiczna Zrównoważonych Surowców Mineralnych (European
Technology Platform on Sustainable Mineral Resources – ETP SMR) została
powołana pod koniec 2005 r. w celu stworzenia programu rozwoju
nowoczesnego przemysłu surowców mineralnych i stanowi forum współpracy
europejskiego tego przemysłu, skupiając najpoważniejszych partnerów
przemysłowych i naukowych działających w tym obszarze.

15 maja
2008 r. rozpoczęto procedurę uznania Europejskiej Platformy
Technologicznej Surowców Mineralnych przez Komisję Europejską jako
równoprawna z innymi w obszarze NAUKI I INNOWACJI objętym 7. PR Unii
Europejskiej. Tym samym Unia doceniła wagę przemysłu surowców
mineralnych.

Problemy branży surowcowej

W konferencji
wzięło udział blisko dziewięćdziesięciu przedstawicieli przemysłu,
uczelni i instytucji naukowo-badawczych z Polski, Niemiec, Francji i
Bułgarii, przedstawiciele UE, w tym Christos Tokamanis z DG Research
Komisji Europejskiej oraz Henryk Jacek Jezierski – Główny Geolog Kraju,
wiceminister reprezentujący Ministerstwa Środowiska.

Zrównoważony
rozwój przemysłu wydobywczego w Europie (metale, surowce energetyczne,
chemiczne i skalne) przy uwzględnieniu rozwiązań proekologicznych – to
główne oczekiwania ze strony Brukseli.

– Musimy wiele zrobić,
żeby zapewnić sobie dostęp do surowców, a jednocześnie zachować
środowisko naturalne dla następnych pokoleń – podkreślał Christos
Tokamanis z Komisji Europejskiej, przedstawiciel dyrektoriatu
generalnego ds. badań i innowacji.

Celem czwartkowego potkania
była identyfikacja problemów związanych z rozwojem branży surowcowej w
Europie w myśl trudnej zasady „Zero emisji, zero odpadów”. Trudnej, bo
z przemysłem wydobywczym wiąże się problem zagospodarowania odpadów,
ochrony wód, gleby i powietrza.

– Przemysł miedziowy produkuje
30 mln ton odpadów rocznie. Większość z nich powinna dać się
wykorzystać powtórnie jako surowiec, np. do budowy dróg, elementów
betonowych czy produkcji cementu – mówił Andrzej Grotowski, kierownik
Zakładu Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska w KGHM Cuprum
Centrum Badawczo-Rozwojowym. Część z nich np. granulaty i żużel z hut
miedzi już się wykorzystuje na cele drogownictwa

Prof. Mirosław
Miller szef wrocławskiego EIT + jeszcze w tym roku chce przedstawić
razem z KGHM Cuprum program badawczy dla Dolnego Śląska, który również
miałby znaczenie dla wielu krajów Europy, posiadających w swych
zasobach pokłady węgla brunatnego (wydobycie węgla brunatnego w Europie
to ok. 60 proc. wydobycia światowego). Pomyślna realizacja projektu
zgazowania termicznego w złożu pod ziemią może przyczynić się znacząco
do wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski oraz krajów UE.

Wzmocnienie
bezpieczeństwa energetycznego Europy wiąże się również z poszukiwaniem
i eksploatacją nowych złóż surowców. Nawet tych, do których dostęp jest
utrudniony lub budzi sprzeciw społeczny – na to również kładli nacisk
uczestnicy debaty. W chwili obecnej rynek surowców na świecie jest
uzależniony od stanu rozwoju gospodarki azjatyckiej (Chiny, Indie),
zasadniczego powodu wzrostu popytu na surowce. Sama Europa musi
sprowadzać ok. 80% surowców zawierających metale z zewnątrz

–
Unia Europejska nie wypracowała do teraz własnej polityki surowcowej, –
uważa Henryk Karaś, prezes KGHM Cuprum, a jednocześnie przewodniczący
High Level Group Europejskiej Platformy Technologicznej Zrównoważonych
Zasobów Surowcowych. – Europa stoi przed dużym wyzwaniem. Rozwiązaniem
tego wyzwania może być współpraca regionalna w dziedzinie badań i
innowacji.

Raport

Uczestnicy konferencji wzięli udział w dwóch sesjach panelowych:
– energia – ze szczególnym uwzględnieniem czystych technologii węglowych przy wykorzystaniu zasobów węgla brunatnego w Europie,
–
technologie środowiskowe i recykling odpadów przemysłu wydobywczego /
nowe materiały i nowe produkty z uwzględnieniem osiągnięć w dziedzinie
nanotechnologii.

Moderatorem pierwszej sesji, poświęconej
energii, był prof. Jan Palarski z Politechniki Śląskiej, zaś wśród
poruszanych zagadnień znalazła się m.in. podziemna gazyfikacja węgla
brunatnego oraz energia odnawialna z uwzględnieniem ciepła odpadowego z
kopalń. Moderatorem drugiej sesji była Izabela Ratman – Kłosińska,
kierownik Działu Współpracy z Zagranicą w Instytucie Ekologii Terenów
Uprzemysłowionych oraz dr Jacek Kuciński z Instytutu Podstawowych
Problemów Techniki PAN. W tej części dyskutowano m.in. o problematyce
ochrony powierzchni Ziemi z uwzględnieniem zagospodarowania odpadów,
rewitalizacji, remediacji i recyklingu, a także o produkcji i rodzajach
materiałów.

Na bazie tych sesji tematycznych powstanie raport,
przeznaczony dla Komisji Europejskiej, zawierający propozycje działań
międzysektorowych oraz projektów, łączących możliwości i interesy
branży wydobywczej z innymi sektorami gospodarki: budowlanym,
chemicznym, energetycznym, itp. Wstępne wnioski uczestnicy sformułowali
już w czwartek, zaś cały raport ma być opublikowany w najbliższym
czasie.