Wpływ ścieków na odbiorniki
Ścieki wprowadzone do odbiornika mogą wywołać wiele ujemnych skutków, jak odtlenianie, powstanie nieprzyjemnego smaku i zapachu, fizyczne zanieczyszczenie wody; mogą działać także hamująco i toksycznie.
W pewnych okolicznościach ścieki mogą też oddziaływać pobudzająco na rozwój organizmów wodnych.
Odtlenianie wody wpływa ujemnie na życie ryb i innych organizmów wodnych. Ścieki bytowo – gospodarcze i przemysłowe zawierające zanieczyszczenia organiczne zużywają tlen rozpuszczony w wodzie do biochemicznego rozkładu tych substancji. Nadmierne zużycie tlenu przez ścieki może wywołać całkowite jego wyczerpanie w odbiorniku. Powstają wówczas warunki beztlenowe, które powodują wymarcie organizmów tlenowych oraz zahamowanie tlenowego procesu samooczyszczania ścieków.
Fizyczne zanieczyszczenie odbiornika polega na niekorzystnych zmianach cech fizycznych wody, takich jak: temperatura, barwa, przeźroczystość, zawartość ciał stałych i innych zanieczyszczeń. Zmiany te utrudniają lub nawet uniemożliwiają gospodarcze wykorzystanie wody.
Nieprzyjemny zapach i smak – te przykre dla otoczenia i użytkownika cechy wód – powodują przede wszystkim: ścieki petrochemiczne nadające wodzie odrażający smak i zapach nawet przy nieznacznym stężeniu zanieczyszczeń, ścieki z chemicznej przeróbki węgla zawierające fenole, ścieki z fabryk celulozy charakteryzujące się przykrym zapachem dwusiarczku węgla, ścieki z garbarni, ścieki z fabryk syntezy organicznej zawierające nawet nieznaczne ilości trudno rozkładalnych na drodze biochemicznej syntetycznych związków organicznych, których zapach jest już wyczuwalny przy stężeniu śladowym. Nieprzyjemny smak i zapach może wystąpić również jako zjawisko wtórne przy całkowitym wyczerpaniu tlenu w odbiorniku nadmiernie zanieczyszczonym ściekami organicznymi.
Toksyczne i hamujące oddziaływanie ścieków na rozwój organizmów w odbiorniku może być wywołane: pośrednio poprzez zmianę środowiska wodnego, które z kolei działa szkodliwie i hamująco na rozwój organizmów wodnych, oraz bezpośrednio – przez działanie substancji toksycznych.
Oddziaływanie zabójcze – pośrednie polega na tym, że ścieki zmieniają naturalne, fizyko – chemiczne warunki niezbędne do życia w wodzie.
Bezpośrednie działanie trujące występuje wówczas, gdy ścieki zawierają substancje toksyczne, których stężenie w odbiorniku przekracza tzw. Granicę toksyczności. Stężenie to jest różne dla różnych substancji i różnych organizmów i zależy od czasu kontaktu.
Do najbardziej toksycznych substancji należą pestycydy, tj. trujące związki owado- i chwastobójcze używane w rolnictwie i dostające się do odbiornika w czasie opadów.
Oddziaływanie pobudzające rozwój organizmów wodnych występuje wówczas, gdy ścieki zawierają nadmierne ilości składników nawozowych, jak azot, fosfor i potas. Powoduje to wtórne zanieczyszczenie odbiornika. W sprzyjających warunkach zjawisko to objawia się masowymi zakwitami glonów, na co szczególnie są podatne wody stojące. Wywołuje to trudności przy wykorzystaniu tych wód na potrzeby wodociągowe oraz przyspiesza proces eutrofizacji zbiorników wodnych.
Należy podkreślić, że oczyszczanie ścieków metodami konwencjonalnymi nie pozbawia ich związków nawozowych, a wręcz przeciwnie, ścieki oczyszczone biologicznie mogą zawierać zwiększone ilości azotu i fosforu w postaci zmineralizowanej, łatwiej przyswajanej przez organizmy wodne.
www.Ecoportal.com.pl, Julian Z. Pankiewicz
