Zmiany ustaw zmienią życie

Zmiany w ustawie dotyczą głównie usuwania wyrobów z azbestu oraz zmian w ustawie o odpadach. Nałożono nowe zadania na samorządy gminne.

Z dniem 14 lipca 2009 r. Rada Ministrów przyjęła „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009–2032”. Zachował on główne cele „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających
azbest stosowanych na terytorium Polski” (KPUA) z 2002 r., a mianowicie:

* usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest
* minimalizacja negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecnością azbestu na terytorium kraju
* likwidacja szkodliwego oddziaływania azbestu na środowisko.

Usuniesz azbest po szkoleniu

Program określa także nowe zadania dotyczące usuwania azbestu, które wynikają ze zmian prawnych, gospodarczych i społecznych, po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Dodatkowo niniejszy dokument uwzględnia wnioski zawarte w „Raporcie z realizacji w latach 2003–2007 Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” przez wprowadzenie priorytetowych zadań legislacyjnych, uruchomienie wsparcia finansowego dla działań prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz usprawnienie systemu monitoringu realizacji „Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009–2032”.

Aby zwiększyć tempo usuwania wyrobów zawierających azbest, szczególnie z terenów wiejskich, program pozwala na usuwanie tego rodzaju odpadów z terenu własnej nieruchomości bez korzystania z usług wyspecjalizowanych firm. Warunkiem jest ukończenie przez osoby usuwające wyroby azbestowe szkolenia oraz dysponowanie środkami technicznymi eliminującymi narażenie na kontakt z włóknami azbestu.

W ramach prac uruchamiających tę procedurę przygotowano wykaz niezbędnych rozwiązań prawnych oraz zaplanowano finansowanie odpowiednich szkoleń lokalnych. Nowy program przewiduje intensyfikację wszystkich działań do roku 2012 tak, aby w latach 2012–2013 dokonać rzetelnej oceny realizacji celów programu i opracować jego aktualizację do roku 2015.

Zadania na szczeblu lokalnym

Według obowiązujących przepisów prawa, w tym „Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu”, do zadań samorządów gminnych należy:

* gromadzenie przez wójta, burmistrza oraz prezydenta miasta informacji o ilości, rodzaju i miejscach występowania wyrobów zawierających azbest oraz przekazywanie jej do marszałka województwa z wykorzystaniem dostępnego narzędzia informatycznego www.bazaazbestowa.pl
* przygotowywanie i aktualizacja programów usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest, także w ramach planów gospodarki odpadami
* organizowanie szkoleń lokalnych w zakresie usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu nieruchomości bez korzystania z usług wyspecjalizowanych firm
* organizowanie usuwania wyrobów zawierających azbest przy wykorzystaniu pozyskanych na ten cel środków krajowych lub unijnych z uwzględnieniem zasad zawartych w programie
* inspirowanie właściwej postawy obywateli w zakresie obowiązków związanych z usuwaniem wyrobów zawierających azbest
* współpraca z marszałkiem województwa w zakresie inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest oraz opracowywania programów usuwania takich wyrobów, w szczególności w zakresie lokalizacji składowisk odpadów zawierających azbest oraz urządzeń przewoźnych do ich przetwarzania
* współpraca z mediami w celu propagowania odpowiednich inicjatyw społecznych oraz rozpowszechniania informacji dotyczących zagrożeń powodowanych przez azbest
* współpraca z organizacjami społecznymi wspierającymi realizację programu
* współpraca z organami kontrolnymi (inspekcja sanitarna, inspekcja pracy, inspekcja nadzoru budowlanego, inspekcja ochrony środowiska).

Dotychczas jedynym sposobem unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest było ich składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub też na wydzielonych kwaterach przeznaczonych do ich składowania na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne.

Zmiany w ustawie

Ustawa z 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 28, poz. 145), która weszła w życie 12 marca br., pozwala na przetwarzanie odpadów zawierających azbest w urządzeniach przewoźnych, a tym samym wprowadza odrębne wymagania dla tego rodzaju urządzeń.

Poza zapisami dotyczącymi przewoźnych urządzeń do przetwarzania azbestu, ustawa z 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw, dostosowuje polskie przepisy do regulacji unijnych, głównie wymagań określonych w dyrektywach Rady i Parlamentu Europejskiego m.in.

* dyrektywie Rady 1999/31/WE z 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów l dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE z 18 września 2000 r. w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji
* dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/76/WE z 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów l dyrektywie Parlamentu Europejskiego
* Rady 2002/96/WE z 27 stycznia 2003 r. w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.

Nowe kary

Dodatkowo, marcowa nowelizacja wprowadza zmiany w głównych ustawach: z zakresu ochrony środowiska – „Prawo ochrony środowiska” z 27 kwietnia 2001 r., ustawie z 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz ustawie z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Wprowadzono również nowy rozdział o karach pieniężnych i obowiązkach wymierzania kar za nieprawidłową gospodarkę odpadami nałożonych na wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska oraz marszałka województwa.

ELŻBIETA WÓJCIK

Nowelizacja ustawy o odpadach dopuszcza możliwość utylizacji azbestu w specjalnych urządzeniach przewoźnych. Oznacza to, że szkodliwe odpady z azbestem będą mogły być przetworzone w wysokiej temperaturze na miejscu, gdzie prowadzone są prace rozbiórkowe czy remonty.

Urządzenie takie, które np. wykorzystuje mikrofale, będzie mogło być przewożone z jednego miejsca w inne.

Microwave Thermal Treatment – Metoda przetwarzania odpadów zawierających azbest została opracowana i sprawdzona we wrocławskiej firmie Aton High Technology SA – ATON-HT. Jest chroniona zgłoszeniami patentowymi w kraju oraz za granicą. Polega ona na termicznym niszczeniu włókien azbestowych przez ich nagrzewanie energią mikrofalową. Odpady azbestowe lub inne odpady zawierające azbest, po wstępnym skruszeniu (w kruszarce o specjalnej hermetycznej konstrukcji), mieszane są z niewielkimi ilościami substancji wspomagającej i wprowadzane do komory reaktora mikrofalowego. W wyniku nagrzewania tej mieszaniny do wysokiej temperatury, ok. 900-1100 st. C, struktura krystaliczna włókien azbestowych ulega przemianie w formę bezpostaciową. Cały proces jest sterowany automatycznie. W jego wyniku uzyskuje się użyteczny produkt, który może być stosowany przede wszystkim w budownictwie. Powstaje materiał o strukturze podobnej do pumeksu, porowaty o dużej powierzchni cząstek i łatwy do kruszenia. Materiał o handlowej nazwie Atonit nie jest toksyczny, nie ma niebezpiecznych włókien i stosowany może być jako dodatek do betonów, do produkcji kostek betonowych czy w technologiach budowy dróg itp. Atonit może być dopuszczony do obrotu handlowego, a koszt unieszkodliwienia tony płyt azbestowo-cementowych mieściłby się w granicach 400-600 zł, zależnie od lokalnych uwarunkowań oraz kosztów energii elektrycznej. Niestety, jednym z głównych problemów jest koszt zakupu przewoźnego urządzenia wykorzystującego niniejszą technologię – ponad milion złotych.
(oprac. na podst. informacji producenta: www.aton.net.pl).

źródło: Eurogospodarka 4/2010